Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου – Βορείων Σποράδων, Ανατολική Σκόπελος

• Κωδικός:

  GR1430004

• Γεωγ. Διαμέρισμα:

  Θεσσαλία

• Έκταση:

  249.150,98 ha

• Κατηγορία Προστατευόμενης Περιοχής:

  ΕΖΔ - ΖΕΠ

Με εμβληματικό «κάτοικο» τη μεσογειακή φώκια Monachus monachus, το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου, Βορείων Σποράδων (ΕΘΠΑΒΣ) ιδρύθηκε το 1992 και είναι το πρώτο Θαλάσσιο Πάρκο της Ελλάδας. Mε έκταση που προσεγγίζει τα 3.000 τ.χλμ. αποτελεί την μεγαλύτερη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή μεικτής έκτασης (που περιλαμβάνει, δηλαδή, θάλασσα και ξηρά) στη Μεσόγειο. Εκτός από τη θαλάσσια περιοχή, το Πάρκο περιλαμβάνει τη νήσο Αλόννησο, έξι μικρότερα νησιά (Περιστέρα, Κυρά Παναγιά, Ψαθούρα, Πιπέρι, Σκάτζουρα και Γιούρα), καθώς και 22 βραχονησίδες.

Η περιοχή των βορείων Σποράδων που καλύπτει το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο αντιπροσωπεύει ένα μοναδικό στη Μεσόγειο συνδυασμό χερσαίων και θαλάσσιων ενδιαιτημάτων. Η γεωγραφική απομόνωση, η ιδιαίτερη γεωμορφολογία, καθώς και ο περιορισμένος βαθμός ανθρώπινης παρέμβασης συνέβαλαν στη διατήρηση της εξαιρετικής βιοποικιλότητας της περιοχής, η οποία αποτελεί ιδανικό καταφύγιο για πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας που απειλούνται με εξαφάνιση.

Μεταξύ αυτών, η μεσογειακή φώκια, της οποίας το ΕΘΠΑΒΣ εκτιμάται ότι φιλοξενεί τον σημαντικότερο πληθυσμό της Μεσογείου. Το νησί Πιπέρι είναι η πιο σπουδαία περιοχή αναπαραγωγής της μεσογειακής φώκιας, αποτελεί τον πυρήνα του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου και προστατεύεται και από τη Σύμβαση της Βαρκελώνης.

Η περιοχή είναι σημαντικός βιότοπος για πολλά είδη ψαριών (περίπου 300), πουλιών (περισσότερα από 80 είδη), ερπετών και επίσης θηλαστικών. Το κόκκινο κοράλι (Coralium rubrum), ο μαυροπετρίτης (Falco eleonorae),ο αιγαιόγλαρος (Larus audouinii), ο θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis) και το αγριοκάτσικο των Γιούρων (Capra aegagrus) είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά σπάνια είδη που απαντώνται στη περιοχή.

Mεγάλη ποικιλομορφία παρουσιάζει επίσης η υποβρύχια πανίδα με πολλά βενθικά και πελαγικά είδη. Δελφίνια καθώς και μερικά είδη φαλαινών απαντώνται στην περιοχή. Τα πιο συνηθισμένα είδη δελφινιών και φαλαινών είναι το κοινό δελφίνι (Delphinus delphis), το ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba), το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), o φυσητήρας (Physeter macrocephalus) και ο ζιφιός (Ziphius cavirostris).

Εκτός από τον φυσικό της πλούτο, η περιοχή είναι εξαιρετικά σημαντική για τα αρχαιολογικά, ιστορικά και πολιτιστικά της μνημεία που μαρτυρούν την ανθρώπινη παρουσία στο πέρασμα του χρόνου. Πιο εμβληματικό όλων, το ναυάγιο του 5ου αιώνα π.Χ. κοντά στη νήσο Περιστέρα, που πρόσφατα έγινε επισκέψιμο για το κοινό, αποτελώντας έναν από τους σημαντικότερους υποβρύχιους αρχαιολογικούς χώρους παγκοσμίως.

Στην περιοχή του Δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR1430004 περιλαμβάνεται και η Ανατολική Σκόπελος, η οποία διαθέτει πολύ σημαντικά καταφύγια αναπαραγωγής της μεσογειακής φώκιας και όπως προκύπτει από την επιστημονική έρευνα κάθε χρόνο καταγράφονται γεννήσεις πολλών μικρών και εκεί.