Γενική Περιγραφή

Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού

Ο Αμβρακικός, μία από τις σημαντικότερες υγροτοπικές περιοχές της χώρας, με τον οικολογικό του πλούτο προσελκύει πολύπλευρο ενδιαφέρον σε Εθνικό και Διεθνές επίπεδο. Σημαντικοί οικότοποι, προστατευόμενα είδη πτηνών, μαζί με μια πληθώρα φυτών, ζώων και ψαριών, συνθέτουν μια εικόνα μοναδικής ποικιλότητας και ομορφιάς. Στους υγροτόπους του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Αμβρακικού και στην περιοχή που τους περιβάλει, έχουν καταγραφεί περισσότερα από 295 είδη ορνιθοπανίδας (από τα 450 περίπου είδη πουλιών ολόκληρης της χώρας). Στη θάλασσα τα «δελφινάκια του Αμβρακικού», ένας μόνιμος πληθυσμός ρινοδέλφινων του Αμβρακικού κόλπου και η θαλάσσια χελώνα καρέτα καρέτα, που τρέφεται και περνά μεγάλο μέρος της ζωής της στα πλούσια νερά του, αποτελούν μερικά μόνο δείγματα της σπάνιας και απειλούμενης πανίδας της περιοχής.

Αν στα παραπάνω προστεθούν οι οικότοποι προτεραιότητας (20 μικρές και μεγάλες λιμνοθάλασσες), τα ιδιαίτερα αναπτυγμένα εκβολικά συστήματα των ποταμών Αράχθου και Λούρου,  οι καλυμμένες με όστρακα λουρονησίδες των λιμνοθαλασσών, ο πλούτος της ιχθυοπανίδας του Αμβρακικού κόλπου, τα ενδημικά είδη ψαριών των εσωτερικών υδάτων, η ύπαρξη μερικών από τα ελάχιστα εναπομείναντα παραποτάμια δάση της χώρας και η ιδιαίτερη γεωμορφολογία του μεγαλύτερου ημίκλειστου κόλπου της χώρας, μπορεί κάποιος να αρχίσει να αντιλαμβάνεται τον πλούτο της βιοποικιλότητας που κρύβει το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού.

Η θέση και η μορφή του κόλπου που δημιουργούν μια μεγάλη (400 τ. χλμ.) και προστατευμένη θάλασσα με πλούσια και ποικίλη παράκτια ζώνη, προσέλκυσε τον άνθρωπο από το βάθος των ιστορικών χρόνων.

Στενά & Εκβολές Αχέροντα

Στο βορειοδυτικό παραθαλάσσιο τμήμα του Νομού Πρεβέζης, βρίσκονται οι εκβολές του ποταμού Αχέροντα. Ο ποταμός Αχέροντας εκβάλλει στο Ιόνιο Πέλαγος, στον Όρμο Φανάρι (Αμμουδιά). Πρόκειται για μία περιοχή με ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά, όπως ελώδεις εκτάσεις, όρμους με αμμοθινικούς σχηματισμούς, υπέροχα παράκτια οικοσυστήματα με απότομους βραχώδεις σχηματισμούς σκεπασμένους με πευκοδάση, που προσδίδουν σε αυτή ένα ιδιαίτερης βιολογικής και αισθητικής αξίας τοπίο.

Η περιοχή των Στενών και Εκβολών Αχέροντα είναι από τις 18 φυσικές περιοχές που έχουν αναγνωριστεί ως οι πιο αξιόλογες σ’ ολόκληρη την Ήπειρο. Η περιοχή καταλαμβάνει συνολική έκταση 4.630 εκτάρια και είναι σημαντική τόσο σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο (αποτελεί Ειδική Ζώνη Διατήρησης-ΕΖΔ με κωδικό GR2140001 και το μέρος της που ανήκει στα Στενά, αποτελεί τμήμα της Ζώνης Ειδικής Προστασίας-ΖΕΠ με κωδικό GR2120008, μαζί με τα Όρη Παραμυθιάς και τα Στενά του ποταμού Καλαμά) όσο και σε Εθνικό, εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της βιοποικιλότητας της.

Tο ελάχιστο υψόμετρο της περιοχής ανέρχεται στα 0μ (πεδινά) και το μέγιστο στα 1.276μ (ορεινά). Το Δέλτα του Αχέροντα ανήκει στον λοβοειδή μορφοδυναμικό τύπο δέλτα και από ρεομορφολογική άποψη, θεωρείται ως μια τεκτονική λεκάνη στην οποία προσχώρησε ένα στρώμα αλλουβιακών αποθέσεων μέσω της δράσης του ποταμού Αχέροντα. Ολόκληρη η περιοχή του οικοσυστήματος των εκβολών είναι επίπεδη ή έχει πολύ μικρή κλίση. Οι φυτοκοινωνίες που συνθέτουν τη βλάστηση του Δέλτα του Αχέροντα και των λόφων που το περιβάλλουν ανήκει στους ακόλουθους τύπους: Αμμόφιλες-αμμονιτρόφιλες, βλάστηση των αλατούχων ελών, των ελών με γλυκό νερό, παρόχθια δάση, υδατική, μακκί και φρύγανα και υπολειμματικές συστάδες του δρυοδάσους Quercus ithaburensis ssp. macrolepis. Στα τμήματα των εγκαταλελειμμένων αγρών εισχωρεί δυναμικά η φυσική βλάστηση. Εκεί φωλιάζουν αρκετά είδη της ορνιθοπανίδας, τα οποία προστατεύονται από τη Σύμβαση της Βέρνης και την Οδηγία 2009/147/ΕΚ. Ο παράκτιος αυτός βιότοπος αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα της αλυσίδας των υγροτόπων της Δυτικής Ελλάδας. Ο συνδυασμός των ανωτέρω φυσικών στοιχείων με σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους (Νεκρομαντείο, Ακρόπολις Εφύρας κ.ά.) δίνουν στην περιοχή έντονο οικοτουριστικό χαρακτήρα.

**Σημειώνεται ότι εθνική νομική αναφορά για τις ΖΕΠ αποτελεί η ΚΥΑ 37338/1807/Ε103/01-09-2010 (ΦΕΚ 1495/Β’) ενώ για τις ΕΖΔ ο Ν. 3937/29-03-2011 (ΦΕΚ 60/Α’).

Θεσμικό Πλαίσιο

Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού

Το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού ιδρύθηκε στις 21 Μαρτίου 2008 με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 11989/2008 (ΦΕΚ123/Δ’/21-03-2008). Η ανακήρυξη της περιοχής ως Εθνικό Πάρκο και ο καθορισμός χρήσεων, όρων και περιορισμών, ήταν το αποκορύφωμα μιας μακρόχρονης προσπάθειας για την προστασία της σε Εθνικό επίπεδο. Η ίδρυση του Εθνικού Πάρκου αποσκοπεί στη διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου, ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου εθνικού φυσικού πόρου των χερσαίων και υδάτινων τμημάτων της ευρύτερης περιοχής του Αμβρακικού κόλπου, που διακρίνονται για την μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική, γεωμορφολογική και παιδαγωγική τους αξία. Πιο συγκεκριμένα επιδιώκεται η διατήρηση και διαχείριση των σπάνιων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας και κυρίως της ορνιθοπανίδας που συντίθεται από αρκετά σημαντικά είδη. Με τον χαρακτηρισμό της περιοχής ως Εθνικό Πάρκο οριοθετούνται τέσσερις (4) Ζώνες Προστασίας, στις οποίες κλιμακώνονται τα μέτρα προστασίας του Φυσικού Περιβάλλοντος, σύμφωνα με την ακόλουθη σειρά:

– Ζώνη «Περιβαλλοντικού Ελέγχου» συνολικής έκτασης 177.990 ha η οποία αφορά την ευρύτερη περιοχή προστασίας και στην οποία λαμβάνονται τα ηπιότερα μέτρα διαχείρισης.

– Ζώνη Β’ «Περιοχές Ειδικών Ρυθμίσεων» συνολικής έκτασης 10.522 ha, στην οποία προβλέπονται συγκεκριμένα μέτρα και διαχειριστικοί όροι, ενώ παράλληλα για κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της οικείας Μονάδας Διαχείρισης.

– Ζώνη Α1’ «Ειδικής Διαχείρισης Υδάτων» έκτασης 457ha, στην οποία προβλέπονται συγκεκριμένες προϋποθέσεις για τη λειτουργία των υφιστάμενων χερσαίων μονάδων υδατοκαλλιεργειών, μετά από τη σύμφωνη γνώμη της οικείας Μονάδας Διαχείρισης.

– Ζώνη Α’ «Περιοχές Προστασίας της Φύσης», συνολικής έκτασης 18.246ha, στις οποίες περιλαμβάνονται χερσαία, θαλάσσια και λιμνοθαλάσσια τμήματα, καθώς επίσης και οποιαδήποτε μόνιμη ή εποχιακά πλημμυριζόμενη έκταση εντός των παραπάνω περιοχών και στις οποίες προβλέπονται αυστηρότερες διατάξεις και περιορισμοί των επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων πάντα βέβαια μετά από τη σύμφωνη γνώμη της οικείας Μονάδας Διαχείρισης.

Η σημασία της περιοχής για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας έχει αναγνωριστεί διεθνώς με την ένταξή της στους Υγροτόπους Διεθνούς σημασίας της συνθήκης Ραμσάρ (2/2/1971), καθώς επίσης και στις συμβάσεις της Βέρνης (19/9/1979) για τη «Διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης», της Βόννης (23/6/1979) για τη «Διατήρηση των αποδημητικών ειδών της άγριας πανίδας» και της Βαρκελώνης (16/2/1976) για τις «Προστατευόμενες Περιοχές της Μεσογείου».

Επιπρόσθετα, το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000 με την οριοθέτηση τεσσάρων (4) περιοχών, στις οποίες εφαρμόζονται οι όροι και οι διατάξεις των Ευρωπαϊκών Οδηγιών 92/43 για τη «Διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» και 2009/147 περί της «Διατηρήσεων των άγριων πτηνών». Αναλυτικά οι 4 περιοχές του Δικτύου Natura 2000 είναι οι ακόλουθες:

– GR2110001 (ΕΖΔ) «Αμβρακικός κόλπος, δέλτα Λούρου και Αράχθου (Πέτρα, Μύτικας, ευρύτερη περιοχή, κάτω ρους Αράχθου, Καμπή Φιλιππιάδας), συνολικής έκτασης 60.103,56ha

– GR2110004 (ΖΕΠ) «Αμβρακικός κόλπος, λιμνοθάλασσα Κατάφουρκο και Κορακονήσια», συνολικής έκτασης 23.010,75ha

– GR2310006 (ΕΖΔ) «Λίμνες Βουλκαριά και Σάλτινη», συνολικής έκτασης 3.122,62ha

– GR2310014 (ΖΕΠ), «Λίμνη Βουλκαριά», συνολικής έκτασης 3.272,70ha

Φυσικό Περιβάλλον

Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού

ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ

Ο Αμβρακικός αποτελεί ένα από τα πιο πολύπλοκα μωσαϊκά υγροτόπων στην Ελλάδα. Στο Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού εντοπίζονται 16 τύποι φυσικών ενδιαιτημάτων, σύμφωνα με τα κριτήρια αξιολόγησης της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.Οι περισσότερες λιμνοθάλασσες απαντώνται στο βόρειο τμήμα του Αμβρακικού κόλπου, καθώς έχουν σχηματιστεί από την προσχωσιγενή δράση των ποταμών Αράχθου και Λούρου.

Ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιοχής αποτελούν οι λουρονησίδες που έχουν δημιουργηθεί μεταξύ των λιμνοθαλασσών και του Αμβρακικού κόλπου. Κύριο «οικοδομικό» υλικό αποτελούν τα κελύφη νεκρών οστράκων που παρασυρμένα από τα θαλάσσια ρεύματα, συσσωρεύονται σχηματίζοντας επιμήκεις νησίδες.

Επίσης περιοχές ιδιαίτερης σημασίας είναι η λιμνοθάλασσα Σαλτίνη και η λίμνη Βουλκαριά, καθώς θεωρούνται όρια εξάπλωσης, του προστατευόμενου είδους Carex acuta (Carex panormitana Guss).

Ο μεγαλύτερος ενιαίος καλαμώνας των Βαλκανίων, αυτός της Ροδιάς, μαζί με τους αλμυρόβαλτους του Αράχθου και τους γλυκόβαλτους της ζώνης πλημμυρών του Λούρου, αποτελούν ορισμένες από τις σημαντικότερες περιοχές της επικράτειας για τους συγκεκριμένους τύπους ενδιαιτημάτων.

ΧΛΩΡΙΔΑ

Ενδεικτική της ποικιλομορφίας των οικοσυστημάτων της περιοχής, είναι η διαφοροποίηση της βλάστησης που απαντάται στους λόφους της περιοχής (Μαυροβουνίου, Σαλαώρας, Προφήτη Ηλία, Αγίας Αικατερίνης) και αποτελείται από θερμόφιλα δάση φυλλοβόλων ειδών δρυός, όπως χνοώδης δρυς (Quercus pubescens), πλατύφυλλη δρυς (Quercus frainetto), πουρνάρι (Quercus coccifera), αγριελιά (Olea oleaster), όστρυα (Ostrya caprini- folia), ασφάκα (Flomis fruticosa), παλιούρι (Paliurus spina cristi) και πολλά άλλα.

Τέλος, στην περιοχή του Λούρου – Πρεβέζης, διασώζεται ένα από τα τελευταία εναπομείναντα παραποτάμια δάση της χώρας μας. Το παραποτάμιο δάσος του Αγίου Βαρνάβα αποτελείται από συστάδες Νερόφραξων (Fraxinus angusti- folia) και άλλων υδρόφιλων πλατύφυλλων ειδών.

ΠΑΝΙΔΑ

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ

Η ευρύτερη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Αμβρακικού είναι γνωστή για την εξαιρετική της σημασία για την ορνιθοπανίδα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελεί κόμβο για το κύριο μεταναστευτικό μονοπάτι πολλών ειδών της ορνιθοπανίδας. Από τα πτηνά της περιοχής έξι είναι τα πιο εμβληματικά. Αυτά είναι:

Ο Αργυροπελεκάνος, εμβληματικό είδος που είναι ένα από τα πιο βαριά πτηνά που μπορούν και πετάνε. Δημιουργεί τις φωλιές του στο εσωτερικό των λιμνοθαλασσών, σε απομονωμένες και καλά προφυλαγμένες φυσικές νησίδες.

Ο Ήταυρος, ένα κρυπτικό είδος ερωδιού, ζει μες στα καλάμια, με τέλεια παραλλαγή. Θρέφει στην περιοχή θρύλους και παραμύθια, καθώς λέγεται και …το «θεριό του Βάλτου». Το κάλεσμά του είναι ένας χαμηλόσυχνος ήχος, που ακούγεται σε μεγάλες αποστάσεις και μοιάζει με κόρνα πλοίου.

Δύο αετοί, εναλλάξ επισκέπτες της περιοχής, ο Στικταετός και ο Κραυγαετός. Εδώ ζει και ένα σπάνιο και αυστηρώς προστατευόμενο είδος πάπιας, η Βαλτόπαπια. Είδος με υψηλές οικολογικές απαιτήσεις σε ενδιαίτημα και ευαίσθητο στην όχληση. Πρόκειται για λίγα άτομα σε πανελλαδικό επίπεδο που στον Αμβρακικό φιλοξενούνται και αναπαράγονται κυρίως στον καλαμιώνα της Ροδιάς. Ο καλαμιώνας της Ροδιάς είναι ο μεγαλύτερος αμιγής καλαμιώνας της Ελλάδας και είναι σημαντικό ενδιαίτημα για διάφορα είδη, ορνιθοπανίδας κυρίως.

Τέλος, η Λαγγόνα ένα μικρό ψαροφάγο πουλί. Πολλοί τη μπερδεύουν με τον Κορμοράνο, όμως είναι μικρότερη σε μέγεθος και έχει πιο «λεπτή» φυσιογνωμία. Επίσης, στην περιοχή φωλιάζουν σταχτοτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες, κρυπτοτσικνιάδες, νυχτοκάρακες, χουλιαρομύτες, χαλκόκοτες, καλαμοκανάδες, βουτηχτάρια, φαλαρίδες και πολλά άλλα είδη υδρόβιων πτηνών και αρπακτικών πτηνών εξαρτημένων από τους υγροτόπους.

ΙΧΘΥΟΠΑΝΙΔΑ

Στα νερά των λιμνοθαλασσών και του Αμβρακικού έχουν καταγραφεί περισσότερα από 85 είδη ψαριών, αρκετά εκ των οποίων αποτελούν σημαντικό αλιευτικό πόρο. Πολλά νεαρά ψάρια τρέφονται και μεγαλώνουν στα εύτροφα νερά των λιμνοθαλασσών, όπου βρίσκουν κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξή τους. Λόγω της μεγάλης παραγωγικότητας του κόλπου, μεγάλο ποσοστό των ντόπιων κατοίκων απασχολείται με το ψάρεμα.

Στον Αμβρακικό κόλπο και στις γύρω λιμνοθάλασσες αλιεύονται λαβράκια (Dicentrarchus labrax), τσιπούρες (Sparus auratus), γλώσσες (Solea vulgaris), χέλια (Anguilla Anguilla), κέφαλοι (Mugil cephalus) κ.α. Από το θηλυκό κέφαλο, που οι ντόπιοι ψαράδες αποκαλούν «Μπάφα», παράγεται το αυγοτάραχο. Ο Αμβρακικός είναι γνωστός για την σαρδέλα (Sardina pilchardus), τη γαρίδα του, την ξακουστή γάμπαρη (Melikertus kerathurus), που αποτελεί παραδοσιακό προϊόν υψηλής αγοραστικής αξίας. Στην περιοχή υπάρχουν ενδημικά είδη του γλυκού νερού που ζουν αποκλειστικά στη χώρα μας, όπως η λουροβελονίτσα (Cobitis hellenica), ο λουρογωβιός (Economidichthys pygmaeus) κ.α.

Ένα απειλούμενο είδος που διαβιεί στην περιοχή είναι η θαλάσσια χελώνα Caretta Caretta που προστατεύεται αυστηρά. Η ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού κόλπου λειτουργεί ως σημαντικό διατροφικό πεδίο για τις θαλάσσιες χελώνες. Σε αυτόν είναι παρόντα όλο το χρόνο εκατοντάδες νεαρά και ενήλικα άτομα, που τρέφονται και αναπαράγονται, αλλά φωλαιοποιούν σε άλλες περιοχές της Μεσογείου. Τα πλούσια και ζεστά νερά του Αμβρακικού ευνοούν την ανάπτυξη των θαλάσσιων ασπόνδυλων που αποτελούν την κύρια τροφή των χελωνών.

Το πιο χαρακτηριστικό θαλάσσιο θηλαστικό του κόλπου είναι το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus). Υπάρχουν περίπου 150 ρινοδέλφινα, μοιρασμένα σε ομάδες των 20-30 ατόμων. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι ότι κατοικούν στον Αμβρακικό κόλπο μόνιμα, χωρίς να έρχονται σε επικοινωνία με τους πληθυσμούς του Ιονίου και εξαιτίας αυτού του γεγονότος παρουσιάζουν μοναδική συμπεριφορά και οικολογία.

ΣΤΕΝΑ & ΕΚΒΟΛΕΣ ΑΧΕΡΟΝΤΑ

ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ

*: οικότοποι
προτεραιότητας

ΧΛΩΡΙΔΑ

Οι φυτικές κοινότητες που υπάρχουν στο σύμπλεγμα βλάστησης του Δέλτα Αχέροντα και των της ευρύτερης λοφώδους ανήκουν στους ακόλουθους τύπους: Αμμόφιλες – αμμωνιτρόφιλες, βλάστηση αλμυρών, γλυκών υδάτων και υφάλμυρων ελών, υδρόβια βλάστηση, παρόχθια δάση, μακκία βλάστηση και φρύγανα και φυλλοβόλα δέντρα βελανιδιάς Quercus ithaburensis ssp. macrolepis.

Η περιοχή Στενά Αχέροντα βρίσκεται σε υψηλότερο υψόμετρο σε σχέση με τον παράκτιο υδροβιότοπο του δέλτα του Αχέροντα όπου απαντούν θαμνώνες αείφυλλων σκληρόφυλλων (μακκία βλάστηση) με πουρνάρι (Quercus coccifera) και φιλλύκι (Phillyrea latifolia), κουμαριά (Arbutus andrachne), κ.λπ με σποραδικές εμφανίσεις φυλλοβόλων όπως η πλατύφυλλη δρυς (Quercus frainetto), η χνοώδης δρυς (Quercus pubescens) και η αριά (Quercus ilex) σε υγρότερες θέσεις με συστάδες εξαιρετικής δομής. Χαρακτηριστική είναι η χασμοφυτική βλάστηση που αναπτύσσεται στα ασβεστολιθικά βράχια (πχ Campanula versicolor, Scabiosa epirota, Moltkia petraea ).

Η καλά δομημένη παρόχθια βλάστηση αποτελείται από τα ακόλουθα κυρίαρχα είδη: Platanus orientalis, Salix alba και Alnus glutinosa . Πρέπει να σημειωθεί ότι το είδος Platanus orientalis απειλείται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή του παθογόνου Ceratocystis fimbriata f.sp. platani, το οποίο έχει προσβάλλει μεγάλο αριθμό ατόμων ιδιαίτερα κοντά στον οικισμό Γλυκή. Στα υψηλότερα υψόμετρα της περιοχής, εμφανίζονται συστάδες φυλλοβόλων βελανιδιών (91M0 και 9350 τύποι οικοτόπων).

Άλλα φυτικά είδη είναι το Scabiosa epirota το οποίο αποτελεί βαλκανικό ενδημικό με κατανομή στην Ελλάδα και την Αλβανία και ανήκει στην κατηγορία R του IUCN Red Data Book (R:σπάνιο), το Cotula coronopifoliaτο ένα ξηρόφυτο είδος με πολύ περιορισμένη εμφάνιση που είναι σήμερα γνωστό στην Ελλάδα μόνο από τη δυτική Στερεά Ελλάδα έως την παράκτια περιοχή Στροφυλιά (ΒΔ ακτή της Πελοποννήσου) και το Lippia nodiflora το οποίο είναι είδος με πολύ περιορισμένο εύρος εξάπλωσης στην Ελλάδα και σπάνιο σε αυτήν την τοποθεσία.

Στην ανατολική ακτή των νησίδων όπου το υπόστρωμα είναι βραχώδες, κυριαρχούν καφέ φύκια, όπως οι κοινότητες Cystoseiretum. Το καφέ φύκος Cystoseira crinita φύεται στο σκληρό υπόστρωμα αποτελώντας μέρος της κοινότητας Cystoseiretum crinitae. Το θαλάσσιο φανερόγαμο Cymodocea nodosa σχηματίζει πυκνούς πληθυσμούς κοντά στο δέλτα του ποταμού Αχέροντα. Τέλος, τα λιβάδια της Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica) – ένα από τα σημαντικότερα θαλάσσια οικοσυστήματα στη Μεσόγειο Θάλασσα – εκτείνονται από 1,5 μ. έως 5 μ. στον κόλπο της Πάργας και, περαιτέρω, αναπτύσσονται παράλληλα με την ακτογραμμή μέχρι και βάθος 25μ.

ΠΑΝΙΔΑ

Το Δέλτα Αχέροντα είναι ένας ετερογενής υδροβιότοπος με μικρή χωρική διακύμανση, που αποτελεί ιδιαίτερα κατάλληλο βιότοπο για πολλά είδη σπονδυλωτών (ειδικά για πτηνά, αμφίβια και θηλαστικά).

Τα ακόλουθα είδη προστατεύονται από την ελληνική νομοθεσία (ΠΔ 67/1981): τα άνουρα αμφίβια B. bufo, B. viridis, Hyla arborea, οι σαύρες Anguis fragilis, Lacerta trilineata, τα φίδια Malpolon insignitus, N. natrix, N. tessellata, τα θηλαστικά Crocidura suaveolens, Neomys anomalus, οι ικτίδες πετροκούναβο (Martes foina), νυφίτσα (Mustela nivalis) και το ασπόνδυλο υδρόβιο σκαθάρι Agabus bipustulatus.

ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ

Το θηλαστικό νερομυγαλή (Neomys anomalus), έχει μεγάλη σημασία για την περιοχή καθώς περιλαμβάνεται στο Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο, ως σχεδόν απειλούμενο (NT). Άλλο θηλαστικό της ορεινής περιοχής είναι ο λύκος, καταγεγραμμένο ως Τρωτό είδος σύμφωνα με το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο, σε περιορισμένο όμως αριθμό.

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ

Ωστόσο, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προσδίδει το φυσικό τοπίο έχουν υψηλή οικολογική σημασία και για την ορνιθοπανίδα. Δεκάδες είναι τα μεταναστευτικά είδη αρπακτικών που ξεκουράζονται στις απόκρημνες πλαγιές των στενών μεταξύ των οποίων ο Στικταετός (Clanga clanga), κινδυνεύον είδος σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τρωτό σε παγκόσμιο, σύμφωνα με την IUCN ενώ στους σχηματιζόμενους βάλτους της Αμμουδιάς και της Κερέτζας τρέφονται και κουρνιάζουν πολυάριθμα χηνόμορφα, ερωδιόμορφα και παρυδάτια πουλιά.

ΙΧΘΥΟΠΑΝΙΔΑ

Αξιόλογη είναι και η ιχθυοπανίδα της περιοχής με το κρισίμως κινδυνεύον και σπάνιο είδος Valencia letourneuxi (Ζουρνάς), το σχεδόν απειλούμενο Pelasgus thesproticus (Θεσπρωτικός πελασγός) και το ενδημικό αχερονογωβιός (Knipowitschia milleri) που χαρακτηρίζεται Τρωτό στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας και κρισίμως κινδυνεύον κατά IUCN, να χρήζουν άμεσης προστασίας και ορθής διαχείρισης. Άλλα είδη ψαριών είναι τα: Ζαχαριάς (Aphanius fasciatus), Λιάρα (Telestes pleurobipunctatus), Αγκαθερό (Gasterosteus gymnurus) και το Τρωτό (VU) κατά IUCN Γριβάδι ή Κυπρίνος (Cyprinus carpio).

Στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2009/147/ΕΕ και στο παρ.ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ ανήκουν τα θηλαστικά της περιοχής Πάργα έως Ακρωτήριο Άγιος Θωμάς, όπως η βίδρα (Lutra lutra) στο ποτάμιο τμήμα, είδος σχεδόν απειλούμενο (ΝΤ) κατά την IUCN, η αγριόγατα (Felis silvestris) και το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus), θαλάσσιο είδος, Τρωτό (VU) κατά το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο. Το ρινοδέλφινο περιλαμβάνεται στο παράρτημα II της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και προστατεύεται από τις συμβάσεις της Βέρνης και της CITES, καθώς και από το ελληνικό προεδρικό διάταγμα 67/1981. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η ύπαρξη του ψαριού Syngnatus abaster (Ταινιοσακκοράφα) το οποίο περιλαμβάνεται στους καταλόγους της Σύμβασης της Βέρνης.

Σημαντική είναι και η παρουσία μικρών πληθυσμών του μεγαλύτερου δίθυρου της Μεσογείου, Πίννα η ευγενής (Pinna nobilis), είδος κρισίμως κινδυνεύον (CR) σύμφωνα με την IUCN αλλά και χαρακτηρισμένο Τρωτό σύμφωνα με το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο, είδος το οποίο δυστυχώς βρίσκεται στα πρόθυρα του αφανισμού.

ΓΕΩΛΟΓΙΑ

Η περιοχή Στενά Αχέροντα βρίσκεται σε υψηλότερο υψόμετρο σε σχέση με τον παράκτιο υδροβιότοπο του Δέλτα Αχέροντα και οι γεωλογικοί σχηματισμοί είναι ασβεστόλιθοι διαφόρων τύπων, με κυρίαρχους τους κρυσταλλικούς δολομίτες. Απαντούν επίσης ασβεστόλιθοι Βίγλας, ασβεστόλιθοι λευκοί συμπαγείς, ασβεστόλιθοι υπολιθογραφικοί κλπ αλλά και ζώνες φλύσχη.

Το Δέλτα του Αχέροντα ανήκει στον τύπο του λοβώδους μορφοδυναμικού δέλτα και θεωρείται ότι είναι μια τεκτονική λεκάνη με εκτεταμένο στρώμα προσχωσιγενών εναποθέσεων που μεταφέρει ο ποταμός Αχέροντας. Πρόκειται για αλλουβιακές αποθέσεις που προέρχονται κυρίως από σκληρούς ασβεστόλιθους και δολομίτες. Ολόκληρη η έκταση των εκβολών είναι επίπεδη ή με πολύ χαμηλή κλίση.

ΚΛΙΜΑ

Στην περιοχή των Στενών του Αχέροντα το κλίμα είναι σχετικά δριμύ, με άφθονες βροχοπτώσεις, μεγάλο εύρος θερμοκρασίας το χειμώνα και δροσερό καλοκαίρι. Στα πεδινά, στην περιοχή του Δέλτα Αχέροντα, το κλίμα παρουσιάζει περισσότερο μεσογειακό χαρακτήρα με ήπιους χειμώνες, σχετικά μικρό ετήσιο θερμοκρασιακό εύρος με άφθονες βροχές και ζεστά καλοκαίρια.

Δράσεις

Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού

ΥΠΟΒΟΛΗ–ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Προγράμματα τα οποία υλοποίησε και υλοποιεί η Μονάδα Διαχείρισης είναι τα παρακάτω:

-ProAct Natura2000, INTERREG Ελλάδα-Ιταλία 2007-13

-Ανοξική ζώνη του Αμβρακικού κόλπου: Αποτύπωση, επιπτώσεις και διαχείριση, Χρηματοδοτικός Μηχανισμός 2009-14 του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ-ΕΟΧ)

-TUNE UP, Interreg MED 2014-20

-Επιχορήγηση για δράσεις διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, ειδών και οικοτόπων, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΥΜΕΠΕΡΑΑ 2014-20)

-Έξυπνες ψηφιακές εφαρμογές και εργαλεία για την αποτελεσματική προώθηση και ανάδειξη της βιοποικιλότητας των Ιονίων Νήσων (ΕΡΜΗΣ), Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ιόνια Νησιά 2014-20

-Διαχείριση ανθρώπινων δραστηριοτήτων συμβατών με την προστασία και ανάδειξη ειδών και οικοτόπων στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Λευκάδας (ΙΟΝΙΟΝ), Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ιόνια Νησιά 2014-20

-Λειτουργία Κέντρου Περιβαλλοντικής Ερμηνείας και Διαδραστικής Ψηφιακής Ενημέρωσης, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ηπείρου 2014-20

-Life Transfer, “Seagrass transplantation for transitional Ecosystem Recovery”, 2020-2025

-Επενδύσεις για την Προστασία Εθνικά Προστατευόμενων Περιοχών-Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2014-2020»

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

Στόχος της περιβαλλοντικής παρακολούθησης που πραγματοποιείται από το προσωπικό της Μονάδας Διαχείρισης, αποτελεί η εκτίμηση της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και ο βέλτιστος σχεδιασμός των μέτρων διαχείρισης της περιοχής του Εθνικού Πάρκου. Η Μονάδα Διαχείρισης εμπλέκεται ενεργά σε δράσεις παρακολούθησης των Αργυροπελεκάνων, των Ερωδιών, των Κορμοράνων και του Λευκοπελαργού. Επίσης, προβαίνει σε συστηματική παρακολούθηση των οικοτόπων προτεραιότητας. H παρακολούθηση βασίζεται σε αντιπροσωπευτική, τυχαία δειγματοληψία. Ο χρόνος(εποχή) και οι συνθήκες δειγματοληψίας/παρακολούθησης  διαφέρουν σε κάθε τύπο οικοτόπου. Συνεπώς, η κρίσιμη περίοδος για την παρακολούθηση των τύπων οικοτόπων που υπάρχουν στο Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού είναι η εποχή ανθοφορίας, σημαντική για την αναγνώριση και καταγραφή, για τα περισσότερα είδη, τα οποία θα πρέπει να παρακολουθήσουμε. Οι καλοκαιρινοί μήνες είναι επίσης σημαντικοί λόγω του ότι οι παράκτιοι και αλοφυτικοί τύποι οικοτόπων παρακολουθούνται, όταν ο υδροφόρος ορίζοντας είναι στο χαμηλότερο επίπεδό του και μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε δειγματοληπτικές επιφάνειες που καλύπτονταν από νερό. Στα αλατούχα εδάφη της περιοχής υπάρχουν αλόφυτα (φυτά με ειδικές προσαρμογές στα αλατούχα εδάφη) όπως Salicornia europaea (αλμυρίθρα), Arthrocnemum fruticosum (αρμύρα), Jungus acutus (βούρλο). Επίσης συναντούμε νιτρόφιλη βλάστηση, όπως την Cakile maritime (κάκιλη η παράλια) και αμμόφιλη βλάστηση, όπως την Euphorbia paralias (ευφόρμπια).

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Στις αρμοδιότητες της Μονάδας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κοιλάδας Αχελώου και Αμβρακικού κόλπου περιλαμβάνεται η παροχή γνωμοδοτήσεων για έργα και δραστηριότητες που πραγματοποιούνται εντός του Εθνικού Πάρκου.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ – ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Εντός των ορίων του Πάρκου, οι κάτοικοι αναπτύσσουν πληθώρα παραγωγικών δραστηριοτήτων (κτηνοτροφία, γεωργία, αλιεία, δενδροκομία, βιομηχανική παραγωγή, υπηρεσίες τουρισμού), οι οποίες θα πρέπει να εναρμονίζονται με την προστασία της φύσης και του τοπίου.

Κατά συνέπεια, η δράση της ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης κρίνεται αναγκαία, προκειμένου οι κάτοικοι αλλά και οι επισκέπτες της περιοχής να εξοικειωθούν με τους κανονισμούς και τους όρους που την διέπουν και να διαμορφώσουν ηθικές αξίες και αντιλήψεις που εναρμονίζονται με το φυσικό περιβάλλον.

Στο παραπάνω πλαίσιο υλοποιούνται προγράμματα ενημέρωσης και ξενάγησης στην προστατευόμενη περιοχή καθώς και θεματικές εκδηλώσεις και ημερίδες που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες κοινού. Παράλληλα, η Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κοιλάδας Αχελώου και Αμβρακικού κόλπου εκπαιδεύει περιβαλλοντικά τη νέα γενιά, υλοποιώντας δράσεις (περιβαλλοντική ενημέρωση μέσα από οπτικοακουστικό υλικό, εθελοντικούς καθαρισμούς, δενδροφυτεύσεις, ποδηλατοδιαδρομές, παρατήρηση πουλιών) που έχουν ως στόχο οι μαθητές να γνωρίσουν την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του Εθνικού Πάρκου και να μεταλαμπαδεύσουν αξίες που θα οδηγήσουν σε νέες αντιλήψεις και στάσεις. Για το σκοπό αυτό λειτουργεί Κέντρο Περιβαλλοντικής Ερμηνείας και Διαδραστικής Ψηφιακής Ενημέρωσης στην πόλη της Πρέβεζας, όπου οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία μέσα από την αξιοποίηση της σύγχρονης τεχνολογίας και των διαδραστικών μέσων επικοινωνίας, να κατανοήσουν τη δομή και λειτουργία του Αμβρακικού κόλπου και να ευαισθητοποιηθούν για την προστασία του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Αμβρακικού.

ΕΠΟΠΤΕΥΣΗ-ΦΥΛΑΞΗ

Η Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κοιλάδας Αχελώου και Αμβρακικού κόλπου συνδράμει τις αρμόδιες υπηρεσίες στον έλεγχο και την τήρηση της κείμενης νομοθεσίας για την προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος. Όμως η πολυπληθής ανθρώπινη παρουσία και η ποικιλομορφία των δραστηριοτήτων που ασκούνται στην προστατευόμενη περιοχή, επιβάλλουν τη δημιουργία ενός μηχανισμού επιτήρησης και καταγραφής κάθε δραστηριότητας που υποβαθμίζει το οικοσύστημα. Σε αυτό το πλαίσιο διαθέτει για την επόπτευση του Εθνικού Πάρκου 8 επόπτες – φύλακες, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι 365 ημέρες το χρόνο, μέρα και νύχτα, με την παρακολούθηση εκείνων των παράνομων δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν το οικοσύστημα της περιοχής (λαθραλιεία, λαθροθηρία, παράνομη κατασκευή έργων διάνοιξη δρόμων, απόθεση αποβλήτων και απόρριψη μπαζών, λαθροϋλοτομία, υπερβόσκηση κ.α.). Η προσπάθεια που καταβάλλεται από τη Μονάδα Διαχείρισης επικεντρώνεται στην πρόληψη και την αποτροπή εκδήλωσης περιστατικών υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος. Αν και στις περισσότερες των περιπτώσεων η παρουσία των φυλάκων και μόνο, ή έστω η διενέργεια των απαραίτητων συστάσεων στους παραβάτες αρκεί για να συμμορφωθούν, εν τούτοις αυτό δεν συμβαίνει πάντα. Τότε, ανάλογα με το περιστατικό ενημερώνονται οι κατά τόπους εισαγγελικές αρχές, η αστυνομία, το λιμεναρχείο, το δασαρχείο, η θηροφυλακή και οι λοιπές αρμόδιες υπηρεσίες.

Στενά & Εκβολές Αχέροντα

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΕΡΓΩΝ / ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ήπειρος 2014-2020» έχει ενταχθεί η Πράξη «Δράσεις διαχείρισης και ανάδειξης των προστατευόμενων περιοχών Αχέροντα και Καλαμά» (MIS 5026224) συνολικού προϋπολογισμού 75.280,00€, η οποία περιλαμβάνει δύο (2) υποέργα  και έχει ολοκληρωθεί το 2020.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Η Μονάδα Διαχείρισης γνωμοδοτεί για έργα και δραστηριότητες, που εμπίπτουν στην περιοχή αυτή, ασχέτως αν αυτά υπόκεινται σε διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης καθώς και για έργα και δραστηριότητες οι επιπτώσεις των οποίων επηρεάζουν, άμεσα ή έμμεσα, το προστατευτέο αντικείμενο. Επιπλέον γνωμοδοτεί, για κάθε άλλο θέμα για το οποίο οι αρμόδιες αρχές ζητούν τη γνώμη του.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

Η Μονάδα Διαχείρισης αναπτύσσει συνεργασίες, κατά περίπτωση, με ερευνητικά κέντρα, Πανεπιστήμια, μη κυβερνητικές οργανώσεις, οργανισμούς τοπικής Αυτοδιοίκησης, τοπικούς φορείς κλπ. καθώς και με τις εκάστοτε συναρμόδιες υπηρεσίες, τόσο σε τοπικό όσο και σε κεντρικό επίπεδο, για τις ανάγκες αποτελεσματικής διαχείρισης της περιοχής..

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ – ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Στο πλαίσιο της ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης του πληθυσμού υλοποιούνται οι επιμέρους δραστηριότητες, όπως παρακάτω:

– Λειτουργία του Κέντρου Ενημέρωσης Αχέροντα στην Αμμουδιά (ΠΠ Δέλτα Αχέροντα) σε καθημερινή βάση, 9:00 π.μ. με 14:00μ.μ., ενώ το Σάββατο και την Κυριακή κατόπιν ραντεβού.

Οι επισκέπτες των Κέντρων Ενημέρωσης έχουν τη δυνατότητα να:

– Ενημερωθούν στους ειδικά διαμορφωμένους εκθεσιακούς χώρους, για το ρόλο και τις αρμοδιότητες της Μονάδας Διαχείρισης, την πλούσια βιοποικιλότητα της προστατευόμενης περιοχής, καθώς και για το καθεστώς προστασίας της

– Παρακολουθήσουν θεματικές παρουσιάσεις, με έμφαση στα σπάνια και απειλούμενα είδη χλωρίδας, πανίδας και τύπων οικοτόπων

– Συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες που στοχεύουν στη γνωριμία με τη φύση και να παρατηρήσουν την πλούσια ορνιθοπανίδα της περιοχής

– Οργανώσουν επισκέψεις στα σχολεία σε συνεργασία με την Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Πρέβεζας

– Διοργανώσουν ετήσιες εκδηλώσεις για την ανάδειξη Παγκόσμιων ημερών (Αποδημητικών Πουλιών, Ημέρα περιβάλλοντος κλπ), την Πανευρωπαϊκή Γιορτή των πουλιών, Χελιδονίσματα, Εθελοντικός καθαρισμός (πχ Let’s do it Greece) /ενημερωτικές εκδηλώσεις (ημερίδες, συνέδρια) και συμμετοχή σε προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης

Έχουν πρόσβαση σε ενημερωτικό υλικό, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή (4μηνιαίο περιοδικό «Platalea», τρίπτυχα ενημερωτικά φυλλάδια, τοπικά προϊόντα της περιοχής, έντυπη έκδοση τεύχους με πληροφορίες για τις περιοχές των Στενών και Εκβολών ποταμών Αχέροντα) αλλά και σε αρχείο με ψηφιακό υλικό (βίντεο και φωτογραφικό υλικό)

ΕΠΟΠΤΕΥΣΗ – ΦΥΛΑΞΗ

Κατά την επόπτευση ακολουθούνται οι διαδρομές επόπτευσης όπως αποτυπώνονται στο Σχέδιο φύλαξης. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης την κατανομή των βαρδιών φύλαξης ανά περιοχή καθώς και τα κριτήρια που ελήφθησαν υπόψη με στόχο την καλύτερη δυνατή φύλαξη της Προστατευόμενης Περιοχής με τις υφιστάμενες δυνατότητες (ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνική υποδομή).

Ο προγραμματισμός, λαμβάνει χώρα σε εβδομαδιαία βάση, εντείνοντας την φύλαξη σε κάθε περιοχή, κατά την χρονική περίοδο που αυτή δέχεται εντονότερες πιέσεις (π.χ περίοδο κυνηγιού, θερινή με έντονη τουριστική δραστηριότητα, αντιπυρική κλπ) με δυνατότητα προσαρμογής σε κάθε έκτακτη περίπτωση. Το πρόγραμμα φύλαξης, τα πρωτόκολλα φύλαξης, καθώς και τα δελτία κίνησης περιέχονται στο Σχέδιο φύλαξης.

Κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο, προβαίνουμε στη συνεργασία με συναρμόδιους φορείς όπως Δασαρχείο, Αστυνομία, Λιμενικό κλπ. για την υλοποίηση κοινών εποπτεύσεων ή με μικτά κλιμάκια.

Ανθρωπογενής Δραστηριότητα

Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού

ΠΙΕΣΕΙΣ

Οι βασικότερες  πιέσεις  αφορούν την ύπαρξη αγροκτηνοτροφικών δραστηριοτήτων, την κατασκευή των υδροηλεκτρικών φραγμάτων στους ποταμούς Λούρο και Άραχθο, τις χερσαίες και θαλάσσιες μονάδες ιχθυοκαλλιεργειών, τις μονάδες επεξεργασίας λυμάτων, τα εγγειοβελτιωτικά έργα της πεδιάδας των νομών Άρτας και Πρέβεζας και τα τεχνικά έργα στην ευρύτερη περιοχή του λιμένος Πρέβεζας.

Οι κλάδοι της Κτηνοτροφίας και της Γεωργίας είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένοι στους νομούς Άρτας και Πρέβεζας, αφού αποτελούν εδώ και πολλά χρόνια αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής οικονομίας. Ιδιαίτερα, ο κλάδος της κτηνοτροφίας αποτελεί κινητήρια δύναμη της οικονομίας σε ολόκληρη τη περιφέρεια της Ηπείρου. Το μεγαλύτερο μέρος των χοιροτροφικών, πτηνοτροφικών και βοοτροφικών εκμεταλλεύσεων, είναι εγκατεστημένες στο πεδινό τμήμα των νομών Άρτας και Πρέβεζας.

Επίσης, εντός του Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Αμβρακικού δραστηριοποιούνται τουριστικές επιχειρήσεις και καταλύματα που φιλοξενούν τους επισκέπτες της περιοχής.

Στενά & Εκβολές Αχέροντα

ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ο Αχέροντας είναι χαρακτηρισμένος, μαζί με τους παραποτάμους του Κωκυτό και Βουβοπόταμο, ως Ιστορικός Τόπος και Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Α/Φ31/37633/74/22.12.1976 Υπουργική Απόφαση – ΦΕΚ 7/Β/13.01.1977). Στις όχθες του υπάρχουν συνολικά 10 κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι. Αποτελεί τόπο ιδιαίτερης ιστορικής και πολιτιστικής αξίας, καθώς φιλοξενεί πληθώρα μνημείων, με πιο γνωστά αυτά που σχετίζονται με τη λατρεία του Άδη, όπως το Νεκρομαντείο και οι πύλες του Άδη, αλλά και τη νεότερη ιστορία του Σουλίου, μεταξύ των οποίων το Κούγκι και το Κάστρο Κιάφας, τα Σουλιωτοχώρια, το Κουτσέκι του Αγά στην Κορώνη. Η Αρχαία Ελέα (Καστρί Βέλιανης), ο οχυρωμένος οικισμός που εντοπίζεται στον λόφο «Καστρί» (αρχαία Πανδοσία), καθώς και η μυκηναϊκή ακρόπολη της Εφύρας βόρεια του Νεκρομαντείου αποτελούν σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής. Επίσης, υπάρχουν σημαντικά μνημεία θρησκευτικού ενδιαφέροντος όπως ο σταυρεπίστεγος ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου (Μεγάλη Παναγιά ή Μεγάλη Εκκλησιά), η Μονή Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου Λυκουρέζης στον κεντρικό χώρο του συγκροτήματος του Νεκρομαντείου, ο ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Αλεποχώρι Μπότσαρη κλπ.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται από τη Μονάδα για την ανάδειξη και προστασία του περιβάλλοντος αφορούν εκδηλώσεις στο πλαίσιο των παγκόσμιων ημερών (περιβάλλοντος, νερού, αποδημητικών πουλιών Πανευρωπαϊκή Γιορτή των πουλιών, Ευρωπαϊκή Ημέρα χωρίς Αυτοκίνητο κλπ) καθώς και εθελοντικούς καθαρισμούς (Let’s do it Greece).

Ανάλογες εθελοντικές δράσεις αναπτύσσουν στην περιοχή σύλλογοι ή ομάδες πολιτών (καθαρισμοί περιοχών, εκδηλώσεις για την ανακύκλωση κλπ).

Επίσης, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, τα σχολεία της περιοχής υλοποιούν προγράμματα με δράσεις όπως εθελοντικούς καθαρισμούς, εκπαιδευτικές εκδρομές στο φυσικό περιβάλλον, συμμετοχή σε εκδηλώσεις που διοργανώνει η Μονάδα κλπ.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Στην περιοχή των Στενών Αχέροντα κυριαρχούν οι δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία -κυρίως αιγοπροβάτων και λιγότερο βοοειδών- και σε μικρότερο βαθμό η δασοπονία). Τα κύρια καλλιεργούμενα είδη είναι ο αραβόσιτος, η ελιά και τα εσπεριδοειδή στην ευρύτερη περιοχή της Γλυκής. Στην περιοχή των Εκβολών Αχέροντα πέραν των παραπάνω, οι κάτοικοι ασχολούνται και με την με την αλιεία ενώ οι καλλιέργειες αφορούν φυτά όπως αραβόσιτος, βαμβάκι και μηδική.

Η τουριστική δραστηριότητα παρουσιάζεται αυξανόμενη τελευταία έτη, τόσο στην Γλυκή και τον Βουβοπόταμο (Στενά Αχέροντα), όσο και στην περιοχή της Αμμουδιάς στην περιοχή των Εκβολών του Αχέροντα.

ΠΡΟΣΒΑΣΗ–ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Η Εγνατία Οδός, η Εθνική οδός Ηγουμενίτσας – Πρέβεζας, η Ιόνια οδός καθώς και το αεροδρόμιο του Ακτίου διασφαλίζουν την απρόσκοπτη πρόσβαση στην ευρύτερη περιοχή του Νομού Πρέβεζας και συντελούν στην προσέλκυση επισκεπτών αλλά και επιχειρηματιών για ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων.

Η προσέγγιση των Προστατευόμενων Περιοχών γίνεται μέσου του ασφαλτοστρωμένου οδικού δικτύου του Νομού, που συνδέει τους οικισμούς με τα μεγαλύτερα οικιστικά κέντρα της ευρύτερης γεωγραφικής και διοικητικής τους περιφέρειας (Πρέβεζα, Πάργα, Παραμυθιά). Επιπλέον η εσωτερική πρόσβαση στις προστατευόμενες περιοχές γίνεται από δίκτυο αγροτικών και δασικών δρόμων που εξυπηρετεί και τις παραγωγικές δραστηριότητες της περιοχής.

Ο παραλιακός οικισμός της Αμμουδιάς στην περιοχή των Εκβολών Αχέροντα διαθέτει υποδομές όπως ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και καταστήματα εστίασης και παρουσιάζει αυξανόμενη τουριστική κίνηση. Η περιοχή των Στενών Αχέροντα, τα τελευταία χρόνια, αποτελεί ανερχόμενο τουριστικό προορισμό και σημαντικό πόλο έλξης μεγάλου αριθμού επισκεπτών (Ελλήνων και ξένων) ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες. Στον οικισμό της Γλυκής υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενοδοχείο και καταστήματα εστίασης ενώ τελευταία δραστηριοποιούνται μικρές επιχειρήσεις εναλλακτικού τουρισμού όπως ιππασίας, ποδηλασίας, Rafting, τοξοβολίας κ.ά.

Η εύκολη πρόσβαση, το πλούσιο φυσικό περιβάλλον σε συνδυασμό με την ιστορική πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής συνθέτουν ένα μοναδικό προορισμό για τον επισκέπτη και για την ανάπτυξη του ήπιων μορφών οικοτουρισμού όλες τις εποχές του χρόνου.

Ιστοσελίδα του πρώην Φορέα Διαχείρισης: