Γενική Περιγραφή

Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης

Το υγροτοπικό σύμπλεγμα του Εθνικού Πάρκου είναι ένα από τα σημαντικότερα της Ελλάδας, λόγω της μεγάλης έκτασής του και της μεγάλης βιολογικής, αισθητικής, επιστημονικής, γεωμορφολογικής και παιδαγωγικής του αξίας.

Σκοπός  ίδρυσης του Εθνικού Πάρκου είναι η αποτελεσματική προστασία των οικοτόπων και των σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας που ενδημούν και αναπαράγονται στην περιοχή.

Η πρώτη θεσμοθέτηση της προστασίας Εθνικού Πάρκου Α.Μ.Θ έγινε το 1996 με την Κ.Υ.Α. 5796/16.9.1996 (ΦΕΚ Β’ 854), ενώ στη συνέχεια ακολούθησε η Κ.Υ.Α. 44549/ 17.10.2008 (ΦΕΚ Δ’497), η οποία ισχύει έως και σήμερα.

Το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, περιλαμβάνει τις προστατευόμενες περιοχές των υγροτόπων Δέλτα Νέστου, Λίμνης Βιστωνίδας, Λίμνης Ισμαρίδας και της ευρύτερης περιοχής τους, με χερσαία και υδάτινη συνολική έκταση άνω των 930.000 στρεμμάτων. Το ΕΠΑΜΑΘ εκτείνεται στις Περιφερειακές Ενότητες Καβάλας, Ξάνθης και Ροδόπης. Τα φυσικά του όρια είναι, από βόρεια τα όρη Ροδόπης, από δυτικά η πεδινή περιοχή της Χρυσούπολης, από ανατολικά το νοτιοδυτικό τμήμα της ΠΕ Ροδόπης και από νότια το Θρακικό πέλαγος.

Δέλτα Νέστου

Το Δέλτα Νέστου βρίσκεται στα νότια σύνορα των Περιφερειακών Ενοτήτων (ΠΕ) Καβάλας και Ξάνθης με συνολική έκταση περίπου 500.000 στρέμματα και οριοθετείται από τα χωριά Νέα Καρβάλη στα δυτικά, Τοξότες στα βόρεια και Άβδηρα στα ανατολικά.

Οι βιότοποι του Δέλτα Νέστου παρουσιάζουν μια εξαιρετική ποικιλία και συνθέτουν ένα μωσαϊκό που ευνοεί την άγρια ζωή. Οι πιο διακριτοί στο δυτικό τμήμα είναι οι: λ/θ Βάσσοβας, Ερατεινού, Αγιάσματος, Κεραμωτής, Μοναστηρακίου και οι λίμνες της Χρυσούπολης και στο ανατολικό τμήμα οι λ/θ Ερασμίου και Μαγγάνων, καθώς και το τμήμα του ποταμού Νέστου από το φράγμα Τοξοτών μέχρι τις εκβολές του με μήκος 27 χιλιόμετρων, όπου διατηρείται ένα κομμάτι του φημισμένου και μεγαλύτερου στα Βαλκάνια παραποτάμιου δάσους το Κοτζά-Ορμάν (Μεγάλο Δάσος), με έκταση που άγγιζε τα 125.000 στρέμματα και δένδρα που έφταναν τα 40 μέτρα ύψος, ενώ ο κορμός τους έφτανε σε πλάτος τα δύο μέτρα. Σήμερα έχουν απομείνει μόλις 4.500 στρέμματα, τα οποία βρίσκονται σε καθεστώς προστασίας.

Λίμνη Βιστωνίδα και σύμπλεγμα λιμνοθαλασσών

Η λίμνη Βιστωνίδα είναι ένας από τους ομορφότερους υγροβιότοπους της Ελλάδας, με λιμνοθαλάσσια και λιμναία χαρακτηριστικά. Εκτείνεται στις Π.Ε Ξάνθης και Ροδόπης, με έκταση 42.000 στρέμματα περίπου και μέσο βάθος 2,5 μέτρα. Η ιδιαιτερότητα της λίμνης, έγκειται στο γεγονός, ότι στο βόρειο τμήμα της έχει γλυκό νερό, ενώ στο νότιο αλμυρό ή υφάλμυρο. Αυτό συνεπάγεται μεγάλη ποικιλία σε είδη χλωρίδας και πανίδας.

Λίμνη Ισμαρίδα και Λιμνοθάλασσες Ροδόπης

Η λίμνη Ισμαρίδα ή Μητρικού βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του Εθνικού Πάρκου. Είναι η μοναδική λίμνη γλυκού νερού στη Θράκη, στο νότιο τμήμα της Π.Ε. Ροδόπης, με έκταση περίπου 3.200 στρέμματα και μέσο βάθος 1 μ. Στο βόρειο τμήμα της εκβάλλει ο ποταμός Βοσβόζης συμβάλλοντας στην ανάπτυξη ενός μικρού, αλλά σημαντικού παραποτάμιου δάσους.Νότια της Ισμαρίδας, στις ακτές του Βιστωνικού όρμου εκτείνονται οι λιμνοθάλασσες της Ροδόπης:Ξηρολίμνη, Αρωγή, Αλυκή, Πτελέα και Έλος, με πλούσια βιοποικιλότητα.

Τα Στενά του Νέστου και το Αισθητικό Δάσος Στενών Νέστου.

Μια περιοχή δυτικά της Ξάνθης, που περιλαμβάνει το φαράγγι του ποταμού Νέστου και τμήματα του Όρους Λεκάνης και του Αχλαδόβουνου. Χαρακτηρίζεται από ψηλές απόκρημνες ορθοπλαγιές, πυκνό παραποτάμιο δάσος, δασωμένες πλαγιές με θαμνώνεςμακί, συστάδες δρυοδάσους, βραχώδεις κορυφές, λιβάδια και αμμώδεις, λασπώδεις θέσεις σε νησίδες και τις όχθες του ποταμού.

Θάσος (Όρος Υψάριο και παράκτια ζώνη) & νησίδες Κοίνυρα, Ξηρονήσι. Περίχωρα λιμένα Θάσου. Θαλάσσια περιοχή Καβάλας–Θάσου.

Περιλαμβάνει τμήματα της Θάσου και της ευρύτερης θαλάσσιας περιοχής, ένα μικρό υγρότοπο στον Λιμένα, καθώς και την θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Θάσου και της ηπειρωτικής Ελλάδας η οποία είναι σημαντική για την ιχθυοπανίδα της.

Κόλπος Παλαιού – Όρμος Ελευθερών

Βρίσκεται στην Ανατολική Μακεδονία και περιλαμβάνει το θαλάσσιο τμήμα της Νέας Περάμου και της νέας Ηρακλείτσας. Στην περιοχή εντοπίζονται λιβάδια Ποσειδωνίας (Posidonia oceanica).

Θεσμικό Πλαίσιο

Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης

Σύμφωνα με την ΚΥΑ 44549/17.10.2008, προβλέπονται 4 ζώνες προστασίας (Α, Β, Γ, Δ) που περιλαμβάνουν 67 υποζώνες, όπου η οριογραμμή τους ακολουθεί φυσικά χαρακτηριστικά ή τεχνητά στοιχεία του εδάφους,και οι πολυγωνικές γραμμές αυτών περιγράφονται με συντεταγμένες στο σύστημα ΕΓΣΑ ’87. Επίσης εκτός της έκτασης του Εθνικού Πάρκου καθορίζεται Περιφερειακή Ζώνη−Ζώνη Δ1 (χερσαία περιοχή). Αναλυτικά οι ζώνες:

Ζώνη Α Περιοχές προστασίας της φύσης.

– Ζώνη Α1 (Ποταμός Νέστος− παραποτάμιες διαπλάσεις, Λίμνη Βιστωνίδα, παριλίμνια ζώνη, Λίμνη Ισμαρίδα − περιλίμνια ζώνη).

– Ζώνη Α2 (Περιοχή λιμνοθαλασσών, ελωδών εκτάσεων μονίμων ή εποχιακών).

– Ζώνη Α3 (Τμήματα και εκβολές λοιπών ποταμών και παραποτάμιων διαπλάσεων).

– Ζώνη Α4 (Άλσος φωλιάσματος ορνιθοπανίδας περιοχής Πόρτο Λάγος).

– Ζώνη Α5 (Θαλάσσια ζώνη).

Ζώνη Β Περιοχές προστατευόμενων φυσικών σχηματισμών, προστατευόμενων τοπίων και στοιχείων.

– Ζώνη Β1 (Η περιβάλλουσα την κοίτη του ποταμού Νέστου−Ζώνη Α1−έκταση).

– Ζώνη Β2 (Τμήματα ποταμών και παραποτάμιων διαπλάσεων).

– Ζώνη Β3 (Υπόλοιπη χερσαία έκταση)

– Ζώνη Β4 (Θαλάσσια έκταση)

– Ζώνη Β5 (περιοχή γηπέδων πρώην «Φωνή Αμερικής)

Ζώνη Γ Περιοχές οικοανάπτυξης.

– Ζώνη Γ1 (Χερσαία και Θαλάσσια έκταση)

– Ζώνη Γ2 (Χερσαία περιοχή)

Περιφερειακή Ζώνη Δ.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε.

Η περιοχή διέπεται από το καθεστώς προστασίας των ακόλουθων διεθνών συμβάσεων και οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των διατάξεών τους:

Σύμβαση Ραμσάρ (1971) όπως κυρώθηκε με το Ν.Δ. 191/1974 «Περί κυρώσεως της εν Ραμσάρ του Ιράν κατά την 2α Φεβρουαρίου 1971 υπογραφείσης Διεθνούς Συμφωνίας περί προστασίας των διεθνούς ενδιαφέροντος υγροτόπων, ιδία ως υγροβιοτόπων» (ΦΕΚ 350Α/1974) και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις που κυρώθηκαν με τον Ν. 1751/1988 «Κύρωση Πρωτοκόλλου τροποποιητικού της Σύμβασης Ραμσάρ 1971 για την προστασία των διεθνούς ενδιαφέροντος υγροτόπων ιδία ως υγροβιοτόπων» (ΦΕΚ 26/Α/1988) και με τον ν.1950/1991 «Κύρωση των τροποποιήσεων της Σύμβασης Ραμσάρ(1971) για την προστασία των διεθνούς ενδιαφέροντος υγροτόπων ιδία ως υγροβιοτόπων» (ΦΕΚ84/Α/1991).

Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης όπως κυρώθηκε με τον ν.1335/1983: «Κύρωση Διεθνούς Σύμβασης για την διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης» (ΦΕΚ 32/Α/1983).

Πρωτόκολλο της Διεθνούς Σύμβασης της Βαρκελώνης «Περί των ειδικά προστατευόμενων περιοχών της Μεσογείου» όπως κυρώθηκε με το Ν.1634/86 (ΦΕΚ 104/Α/86).

Σύμβαση της Βόννης, για την προστασία των Αποδημητικών Ειδών Άγριας Πανίδας.

Σύμβαση της Φλωρεντίας, για την προστασία του Τοπίου.

Οδηγία 79/409/ΕΟΚ που αφορά ειδικότερα στην προστασία και διατήρηση των εγχώριων πτηνών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με το άρθρο 4 αυτής της Οδηγίας, τα κράτη – μέλη υποχρεούνται για την άμεση προστασία των ενδιαιτημάτων των πτηνών και ειδικότερα αυτών που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα “Annex Γ” της Οδηγίας. Προφανώς, με αυτή σχετίζονται άμεσα οι Ζώνες Ειδικής Προστασίας (SPA) που αναφέρονται παραπάνω. Η Οδηγία αυτή επικαιροποιήθηκε με την 2009/147/ΕΕ Οδηγία.

Απόφαση 82/461/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 24/6/82 περί συνάψεως συμβάσεως περί της διατήρησης των αποδημητικών ειδών που ανήκουν στην άγρια πανίδα (ΕΕ αριθ. L210 της 19.7.82, σ. 10).

Οδηγία 92/43/ΕΟΚ «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» (ΕΚ.αριθ.L-206  της 22.7.92). Σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία έχουν οριοθετηθεί ειδικές ζώνες στην περιοχή μελέτης που περιλαμβάνονται στο γνωστό Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών NATURA 2000.

Οδηγία 2000/60/EΚ «για τη θέσπιση πλαισίου κοινοτικής δράσης στον τομέα της πολιτικής των υδάτων».

ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ

Οι προστατευτικές διατάξεις για την προστατευόμενη περιοχή είναι οι παρακάτω:

ΚΥΑ 44549/2008 «Χαρακτηρισμός των υγροβιοτόπων Δέλτα Νέστου, Λί− μνης Βιστωνίδας με λιμνοθαλάσσια και λιμνιαία χαρακτηριστικά, Λίμνης Ισμαρίδας και της ευρύτερης περιοχής τους ως Εθνικό Πάρκο με Περιφερειακή Ζώνη».

Ν. 1650/86 «Για την Προστασία του Περιβάλλοντος» και ιδίως οι διατάξεις της παρ. 6 του αρ. 21, όπως ισχύει.

Ν. 2742/1999  «Χωροταξικός σχεδιασμός και αειφόρος ανάπτυξη και άλλες διατάξεις» (Α’ 207), όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 13 του Ν. 3044/2002 (Α’ 197).

 Ν. 1739/1987 “Διαχείρισης των υδάτινων πόρων και άλλων διατάξεων” (ΦΕΚ 201/τ. Α/1987), ο Ν. 3199/2003 (ΦΕΚ 280/Α/09-12-2003) «Προστασία και διαχείριση των υδάτων – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2000/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2000», καθώς και το ΠΔ 51/2007 (ΦΕΚ 54/τ. Α/08-03-2007), όπως και η ΚΥΑ 43504/2005 (ΦΕΚ 1784/τ. Β/20-12-2005).

Ν.998/79 «Περί Προστασίας των δασών και των δασικών εν γένει εκτάσεων της Χώρας» (ΦΕΚ 298.Α/29.12.79), καθώς και οι διατάξεις του Ν.Δ.86/69 «Περί δασικού Κώδικα» (ΦΕΚ 7Α/18.1.1969), όπως τροποποιήθηκε από το Ν.Δ.996/71, το Ν. 177/75, το Ν.998/79 κλπ.

 ΚΥΑ 414985/1985 «Μέτρα διαχείρισης της άγριας πτηνοπανίδας» (ΦΕΚ 757/τ. Β/1985).

Π.Δ. 67/1981 «Περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδας και πανίδας του καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της Ερεύνης επ’ αυτών» (ΦΕΚ 23/τ. Α/81) και όπως αυτό διορθώθηκε στο ΦΕΚ 43/τ. Α/81.

Ν. 2971/2001 (ΦΕΚ 285/τ. Α/19.12.2001).

ΚΥΑ 8353/276/Ε103: «Τροποποίηση και συμπλήρωση της υπ’ αριθ. 37338/ 1807/2010 κοινής υπουργικής απόφασης «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των οικοτόπων/ενδιαιτημάτων της, σε συμμόρφωση με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ….» (Β΄ 1495), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 4 της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ «Για τη διατήρηση των άγριων πτηνών» του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε με την οδηγία 2009/147/ΕΚ.

Ν. 3937/2011 «Διατήρηση της βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις».

Φυσικό Περιβάλλον

Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

ΟΙΚΟΤΟΠΟΙ

Το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης (ΕΠΑΜΑΘ) χαρακτηρίζεται κατά κύριο λόγο από την παρουσία γλυκών αλλά και υφάλμυρων υδάτων, τόσο επιφανειακών όσο και υπόγειων. Έτσι, η χλωρίδα και η βλάστηση της περιοχής διαμορφώνονται κυρίως βάσει της ύπαρξης νερού, της αλατότητας του και κατά πόσο η παρουσία του είναι μόνιμη η περιοδική. Οι διαφορετικές αυτές συνθήκες παρουσίας του νερού, σε συνδυασμό με τη διαφορετική σύσταση του εδάφους της περιοχής (π.χ. χαλαρό αμμώδες έδαφος), έχουν διαμορφώσει μεγάλη ποικιλία τύπων οικοτόπων ή ενδιαιτημάτων.

Οι σημαντικότεροι οικότοποι που συναντώνται στο ΕΠΑΜΑΘ είναι τα Μεσογειακά εποχικά τέλματα (3170*), τα Αλλουβιακά δάση με Alnusglutinosa καιFraxinusexcelsior (91Ε0*), οι Παράκτιες Λιμνοθάλασσες (1150*) και στην θαλάσσια περιοχή Εκτάσεις Θαλάσσιας βλάστησης με Posidonia (1120*).

Κάθε οικότοπος, χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες και οργανισμούς που αξιοποιούν καλύτερα τις συνθήκες αυτές. Για παράδειγμα οικότοποι των αλμυρών ελών, που βρίσκονται κοντά στις λιμνοθάλασσες, είναι επίπεδες εκτάσεις, που χαρακτηρίζονται από το γεγονός ότι, μεγάλο μέρος του χρόνου είναι πλημμυρισμένες με υφάλμυρα νερά με αποτέλεσμα τα εδάφη να έχουν υψηλή συγκέντρωση αλάτων. Αυτά τα χαρακτηριστικά τα αξιοποιούν συγκεκριμένα είδη φυτών ανθεκτικών στην υψηλή αλατότητα του εδάφους (π.χ. Salicorniaeuropaea) αλλά και είδη πανίδας (π.χ. καλαμοκανάς, τουρλίδα κ.ά.).

Οι οικότοποι δεν είναι τελείως στατικοί ως προς την έκταση που καταλαμβάνουν και παρουσιάζουν μεταβολές μέσα στα χρόνια. Οι μεταβολές αυτές μπορεί να οφείλονται τόσο στην αλλαγή του υδατικού καθεστώτος (π.χ. λιγότερες βροχοπτώσεις ή πτώση στάθμης υπόγειων υδάτων), όσο και σε άλλους παράγοντες, αλλά και σε ανθρωπογενείς παρεμβάσεις.

ΧΛΩΡΙΔΑ

Η βλάστηση είναι το βασικότερο χαρακτηριστικό κάθε οικοτόπου, καθώς είναι ο εκφραστής των εκάστοτε συνθηκών του περιβάλλοντος. Τα είδη χλωρίδας που εμφανίζονται σε κάθε οικότοπο, συχνά, έχουν παρόμοιες οικολογικές απαιτήσεις, δεν δρουν ανταγωνιστικά μεταξύ τους, ενώ οι οικότοποι μπορεί να χαρακτηρίζονται από κάποια κυρίαρχα είδη φυτών ή δέντρων.

Τα φυτά αποτελούν τη βάση κάθε τροφικού πλέγματος και κατά συνέπεια καθορίζουν και τα είδη της πανίδας κάθε οικοτόπου. Επίσης, προσφέρουν στα είδη της πανίδας τις ιδιαίτερες συνθήκες που απαιτούνται για να κουρνιάσουν ή και να φωλιάσουν. Φυσικά κάθε είδος βλάστησης έχει και τις ιδιαίτερες αξίες του. Για παράδειγμα η Ammophilaarenaria (αγρωστώδες που εμφανίζεται σε αμμώδη εδάφη) παίζει σημαντικό ρόλο στη συγκράτηση του χαλαρού εδάφους των αμμοθινών, οι Καλαμιώνες λειτουργούν ως βιο-φίλτρα που κατακρατούν τους ρύπους από τη λεκάνη απορροής και προστατεύουν τα υδάτινα οικοσυστήματα από τη ρύπανση.

Επιπλέον, εντός του ΕΠΑΜΑΘ εμφανίζονται εκτεταμένες εκτάσεις από αμμοθίνες,αλμυρόβαλτοι, παράκτιααλατούχαέλη, υδρόβια βλάστησηλίμνης, υγρόΛιβάδι, καλαμιώνες και παραποτάμια δάση.

ΓΕΩΛΟΓΙΑ

Η περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης(ΕΠΑΜΑΘ) περιβάλλεται από έντονο ορεινό ανάγλυφο βόρεια και αποτελείται από τις πεδινές περιοχές του Δέλτα Νέστου, της λεκάνης Βιστωνίδας και της λεκάνης Ισμαρίδας, οι οποίες διαχωρίζονται μεταξύ τους από λοφώδες κατά τόπους έντονο ανάγλυφο. Το ανάγλυφο της περιοχής, όπως άλλωστε και ολόκληρης της Θράκης κυριαρχείται από τη μεγάλη οροσειρά της Ροδόπης, το δυτικό τμήμα της οποίας επηρεάζει γεωλογικά, γεωμορφολογικά και υδρολογικά την περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ. Η δε ακτογραμμή του έχει συνολικό μήκος 100Km και είναι κατά βάση αμμώδης με ομαλές, χαμηλού ανάγλυφου ακτές. Παρουσιάζει έντονες δυναμικές διεργασίες διάβρωσης και απόθεσης ιζήματος. Το γεγονός αυτό οφείλεται αφενός στην έντονη διαβρωτική δράση των από νότο προερχόμενων κυματισμών και των διαμηκών προς την ακτογραμμή παράκτιων ρευμάτων, καθώς και στη μεταβολή της προσφοράς ιζήματος μετά από εγγειοβελτιωτικά έργα ή στην κατασκευή παράκτιων τεχνικών έργων. Ιδιαίτερες μεταβολές της ακτογραμμής παρατηρούνται στις εκβολές του ποταμού Νέστου και στο εσωτερικό της λίμνης Βιστωνίδας.

Δέλτα Νέστου

Το Αισθητικό Δάσος των Στενών του Νέστου (έκταση 23.800 στρεμμάτων) είναι μια προστατευόμενη περιοχή ιδιαίτερου αισθητικού κάλλους και οικολογικού ενδιαφέροντος, με εξαιρετικά πλούσια χλωρίδα (περίπου 500 είδη) και πανίδα (σπάνια αρπακτικά πουλιά και θηλαστικά).

ΧΛΩΡΙΔΑ

Στην περιοχή του Δέλτα Νέστου απλώνεται ένα πραγματικό μωσαϊκό από φυτοκοινωνίες όπως αμμοθίνες, αλοφυτική βλάστηση, καλαμιώνες, θαμνώνες με αρμυρίκια, λειμώνες με βούρλα και υδρόβια βλάστηση. Ο ποταμός Νέστος υδροδοτεί τις φυτοκοινωνίες που συγκροτούν το υδροχαρές Μεγάλο Δάσος «Κοτζά Ορμάν», που ξεπερνούσε άλλοτε σε έκταση τις 125.000 στρέμματα και ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και πλέον αξιόλογα σε χλωρίδα και πανίδα παραποτάμια δάση της Ευρώπης.Το μεγαλύτερο μέρος του Μεγάλου Δάσους εκχερσώθηκε τη δεκαετία του 1950, για να καλλιεργηθούν γεωργικά φυτά (καλαμπόκι κ.ά.) και λεύκες. Έτσι, στις μέρες μας το δάσος έχει έκταση μόλις 4.500 στρεμμάτων.Στην πλούσια χλωρίδα του Μεγάλου Δάσους συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, η λευκή λεύκη, η μαύρη λευκή, η εύθραυστη ιτιά, το σκλήθρο, η φτελιά, ο φράξος, η δρυς, τα αναρριχώμενα φυτά (κισσός, αγράμπελη κ.ά.), ο κράταιγος, η κίτρινη ίριδα, η ορχιδέα και το αρμυρίκι.  Ένα από τα σημαντικότερα είδη του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και χαρακτηριστικό του παραποτάμιου δάσους του Νέστου που απαντάται στο υπολειμματικό κομμάτι του δάσους στην περιοχή του οικισμού Κεραμωτής είναι Χνοώδης Ποδισκοφόρος Βελανιδιά. Κατά το παρελθόν, η Χνοώδης Ποδισκοφόρος Βελανιδιά είχε ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα, ενώ σήμερα βρίσκεται υπό εξαφάνιση.

ΠΑΝΙΔΑ

Έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα 20 είδη θηλαστικών, 11 είδη αμφιβίων, 22 είδη ερπετών.

ΙΧΘΥΟΠΑΝΙΔΑ

Στα νερά του ποταμού Νέστου ζουν 21 είδη ψαριών, εκ των οποίων τα  6, όπως η θρακοβελονίτσα και το μικρόσιρκο, είναι ενδημικά της ευρύτερης περιοχής, ενώ άλλα 36 είδη απαντώνται στις λιμνοθάλασσες και στις εκβολές του ποταμού.

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ

Όσον αφορά την ορνιθοπανίδα το σύνολο των ειδών που παρατηρήθηκε  να φωλιάζουν, να ξεχειμωνιάζουν ή απλώς να περνούν από αυτή την περιοχή ανέρχεται σε 277. Ξεχωρίζουν, η Αγκαθοκαλημάνα, ο Καλαμοκανάς, ο Στρειδοφάγος, ο Αργυροτσικνιάς, ο Μικροτσικνιάς, η Χουλιαρομύτα, αλλά και η Λαγγόνα, η Βαλτόπαπια, η Ασπρομέτωπη χήνα, ο Μαυροπελαργός και ο Μουστακαλής. Από τα απειλούμενα αρπακτικά πουλιά, εδώ συναντώνται ο Θαλασσαετός, ο Κραυγαετός, ο Βασιλαετός και ο Στικταετός. Η μικτή αποικία των ερωδιών στην Κεραμωτή είναι ιδιαίτερης αξίας.

Στο παραποτάμιο δάσος της περιοχής ζει ο μοναδικός άγριος και γενετικά καθαρός πληθυσμός Κολχικού Φασιανού της Ελλάδας. Στο Δέλτα του Νέστου από τα είδη θηλαστικών εξέχουσα σημασία έχουν η Βίδρα και  το Τσακάλι,κ αθώς εδώ υπάρχει ο μεγαλύτερος πληθυσμός αυτού του είδους στην Ελλάδα.

ΓΕΩΛΟΓΙΑ

Στα Στενά του Νέστου από τα βόρεια προς τα νότια, η στενή και βαθιά κοιλάδα, που έχει διανοίξει ο εγκιβωτισμένος Νέστος μέσα στα γκρίζα μάρμαρα της Ροδόπης, έχει απότομες αλλά και κατάφυτες πλευρές. Στη βάση της κοιλάδας ο ποταμός έχει πλατιά κοίτη με μαιανδρική πορεία μέχρι την έξοδό του στη Δελταϊκή πεδιάδα. Χαρακτηριστικό είναι το παραποτάμιο δάσος, η λευκή άμμος που συγκεντρώνεται στις εσωτερικές στροφές των μαιανδρικών κυμάτων (απόθεση) και τα απότομα τοιχώματα των μαρμάρων στις εξωτερικές στροφές των μαιάνδρων (διάβρωση).

Λίμνη Βιστωνίδα και σύμπλεγμα λιμνοθαλασσών

ΧΛΩΡΙΔΑ

Η βλάστηση της λίμνης Βιστωνίδας αποτελείται από αμμόφιλες και αλόφιλες φυτοκοινωνίες, λιβάδια, καλαμώνες και θαμνώνες.

ΠΑΝΙΔΑ

ΙΧΘΥΟΠΑΝΙΔΑ

Στη Βιστωνίδα αυτή τη στιγμή υπάρχουν 21 είδη ψαριών, μεταξύ των οποίων και 2 ενδημικά τα οποία είναι η γελάρτσα και η θρίτσα. Ωστόσο, στο ευρύτερο υδάτινο οικοσύστημα της λιμνοθάλασσας Πόρτο Λάγους και της Βιστωνίδας έχουν καταγραφεί 61 είδη ψαριών, καθώς εκτός από τα ευρύαλα ψάρια των λιμνοθαλασσών, εισέρχονται και ορισμένα θαλάσσια είδη από τα στόμια επικοινωνίας με τη θάλασσα.

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ

Η περιοχή φημίζεται παράλληλα για την ιδιαίτερα πλούσια ορνιθοπανίδα της καθώς εδώ έχουν καταγραφεί 264 είδη πουλιών, εκ των οποίων  φωλιάζουν τα 141. Στην περιοχή αναπαράγεται ένας σημαντικός αριθμός ειδών πουλιών, όπως οι κύκνοι, η βαλτόπαπια, η βαρβάρα, η αβοκέτα, ο καλαμοκανάς, η πετροτουρλίδα, οι μαυροκέφαλοι γλάροι και τα νεροχελίδονα. Ιδιαίτερης αξίας είναι και η μεικτή  Αποικία Λευκοτσικνιάδων και Σταχτοτσικνιάδων στην περιοχή του Πόρτο Λάγους.

Η σημασία της περιοχής ως τόπος διαχείμανσης ειδών ορνιθοπανίδας είναι πάρα πολύ μεγάλη καθώς στη διάρκεια του χειμώνα συναντάμε εδώ: πελεκάνους, φοινικόπτερα, τουρλίδες, πολλά είδη παπιών, σκαλίδρες, καθώς και ασπρομέτωπες χήνες και το κεφαλούδι ένα σπάνιο επισκέπτη της λίμνης Βιστωνίδας η οποία αποτελεί σημαντικό σταθμό για το είδος στην Ελλάδα και τη γύρω περιοχή. Μεγάλα αρπακτικά που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή της Λίμνης Βιστωνίδας είναι ο θαλασσαετός, ο κραυγαετός, ο στικταετός, ο φιδαετός και ο διερχόμενος μετανάστης: ο σπάνιος ψαραετός. Στην περιοχή της Βιστωνίδας συναντώνται 11 είδη αμφιβίων και ανάμεσα σε αυτά συγκαταλέγονται ο δενδροβάτραχος και ο πιλαβάτης. Επίσης,από τα 19 ερπετά της περιοχής, στα πιο σπάνια περιλαμβάνονται η στικτή και η γραμμωτή νεροχελώνα, ο θρακικός λαφιάτης και η πράσινη σαύρα. Τέλος, από τα 20 τουλάχιστον είδη θηλαστικών που υπάρχουν εδώ, ενδιαφέρον παρουσιάζει η βίδρα, το τσακάλι, η αγριόγατα και ο δενδρομυοξός.

Λίμνη Ισμαρίδα και Λιμνοθάλασσες Ροδόπης

ΧΛΩΡΙΔΑ

Περιδιαβαίνοντας  στην περιοχή της Λίμνης Ισμαρίδας ή Μητρικού μπορεί κανείς να διακρίνει, τρεις μεγάλες ζώνες βλάστησης:

1)Τη βλάστηση στις νότιες τοποθεσίες της Λίμνης Ισμαρίδας και των λιμνοθαλασσών όπου το αλάτι καιη άμμος κάνουν σαφή την παρουσία τους, όπως στα υφάλμυρα νερά, στα αλμυρά λιβάδια, στα αλλίπεδα, στις αμμοθίνες και στις αμμώδεις παραλίες.

2)Τη βλάστηση που διαμορφώνεται στα περιβάλλοντα τα οποία επηρεάζουν οι ποταμοί κοντά στις όχθες τους.

3)Τα μικτά δάση, είτε αειθαλή είτε φυλλοβόλα, καθώς και οι διάφοροι τύποι θαμνώνων.

ΠΑΝΙΔΑ

Μέσα στη λάσπη του βυθού των λιμνοθαλασσών ζουν κρυμμένα πάμπολλα μικρά ζώα, όπως γαστερόποδα, ελασματοβράγχια, δακτυλιοσκώληκες. Αυτά αποτελούν σπουδαία τροφή για τα παρυδάτια πουλιά που τα αναζητούν ανασκαλεύοντας τη λάσπη με το ράμφος τους, όπως τα φοινικόπτερα και οι χουλιαρομύτες.

ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ

Στην Ισμαρίδα και στην ευρύτερη περιοχή έχουν καταγραφεί περίπου στα 200 είδη πουλιών, ενώ φωλιάζουν σπάνια είδη, όπως η βαλτόπαπια, το μουστακογλάρονο και το μαυρογλάρονο.

Γενικότερα, όλοι οι υγρότοποι της περιοχής (Ισμαρίδα και γύρω λιμνοθάλασσες) είναι ιδιαίτερα σημαντικοί για το ξεχειμώνιασμα πολλών πουλιών που φθάνουν εδώ από τη Βόρεια Ευρώπη, όπως κύκνοι, χήνες, πάπιες, κορομοράνοικ.ά. Σπάνια ή προστετευόμενα είδη, όπως οι χαλκόκοτες,o ροδοπελεκάνος, αργυροπελεκάνος, ο αργυροτσικνιάς, η λαγγόνα  η νανόχηνακαι το κεφαλούδι μπορεί να παρατηρηθούν εδώ. Επίσης, στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν 45 είδη θηλαστικών με σημαντικότερη την παρουσία της βίδρας.

Δράσεις

Η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Νέστου-Βιστωνίδας και Ροδόπης υλοποιεί πλήθος δράσεων προκειμένου να παρακολουθεί, να καταγράφει και να ενισχύει την κατάσταση διατήρησης της Προστατευόμενης Περιοχής.

ΥΠΟΒΟΛΗ-ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

– «Επιχορήγηση της Μ.Δ. για δράσεις διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, ειδών και οικοτόπων» με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη»

– «Προστασία και ανάδειξη της βιοποικιλότητας των προστατευόμενων περιοχών Νέστου-Βιστωνίδας-Ισμαρίδας και Θάσου», με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ ΑΜΘ.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

– Πρόγραμμα παρακολούθησης Μικτών Αποικιών Ερωδιών, Λευκοτσικνιά (Egrettagarzetta) και Σταχτοτσικνιά (Ardeacinerea) στις δύο Αποικίες Ερωδιών στο Πόρτο Λάγος και την Κεραμωτή, το οποίο υλοποιείται από το 2012 και περιλαμβάνει την καταγραφή των δέντρων φωλιάσματος, του αριθμού των φωλιών ανά δέντρο και των ειδών σε κάθε φωλιά, με τον αριθμό των νεοσσών κατ’ έτος.

– Πρόγραμμα Παρακολούθησης του Λευκού Πελαργού (Ciconiaciconia) στην ευρύτερη περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ, το οποίο υλοποιείται από το 2012 και αφορά στην καταγραφή και τον έλεγχο των θέσεων φωλεοποίησης, την καταμέτρηση του αναπαραγόμενου πληθυσμού, την δακτυλίωση των νεοσσών πελαργών και την συνεργασία με τους ΔΕΔΔΗΕ της περιοχής.

– Παρακολούθηση Αποικιών Κιρκινεζιών (Falconaumanni) στους οικισμούς Καλαμόκαστρο, Μικρό και Μεγάλο Δουκάτο και Αγίους Θεοδώρους Ροδόπης, το οποίο υλοποιείται από το 2016 και περιλαμβάνει την καταμέτρηση του αναπαραγόμενου πληθυσμού και τον έλεγχο των τεχνητών φωλιών.

– Συμμετοχή στις απογραφές  α) των  Πελεκάνων, (Αργυροπελεκάνου και Ροδοπελεκάνου)στο πλαίσιο του Συμφώνου Συνεργασίας με την Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, β) των Όρνεων στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Α.Μ.Θ.  που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2020, με τη συνεργασία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας και του Δασαρχείου Σταυρούπολης, γ)Υδρόβιων Πουλιών (ετήσιες Μεσoχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις) στο πλαίσιο προγράμματος καταμέτρησης υδρόβιων πτηνών που πραγματοποιείται στους πιο σημαντικούς υγροτόπους της Ελλάδος (από το 1968) από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία)

– Παρακολούθηση αβιοτικών παραμέτρων  με την τοποθέτηση Τηλεμετρικών Σταθμών.

Η Μ.Δ. έχει εγκαταστήσει και διαχειρίζεται ένα δίκτυο τηλεμετρικών σταθμών με σκοπό την παρακολούθηση αβιοτικών παραμέτρων  των υδάτων των ποταμών, λιμνών και λιμνοθαλασσών του ΕΠΑΜΑΘ. Το υπάρχον δίκτυο αποτελείται από 8 τηλεμετρικούς σταθμούς: τρεις εξ’ αυτών είναι εγκατεστημένοι στον ποταμό Νέστο, δύο στη λίμνη Βιστωνίδα, ένας στην λίμνη Ισμαρίδα, ένας στην λιμνοθάλασσα Βάσσοβα (Ν. Καβάλας) και ένας στη λιμνοθάλασσα Έλος (Ν. Κομοτηνής). Οι περισσότεροι τηλεμετρικοί σταθμοί εγκαταστάθηκαν και λειτουργούν από το 2013.

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Η Μ.Δ. γνωμοδοτεί κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης και την έγκριση περιβαλλοντικών όρων, έργων και δραστηριοτήτων εντός της περιοχής ευθύνης του. Κατά τη γνωμοδότηση απαιτείται καλή γνώση τόσο του προστετευτέου αντικειμένου όσο και των υφιστάμενων δραστηριοτήτων στη περιοχή του υπό έγκριση έργου (π.χ., γεωτρήσεις, αρδευτικά δίκτυα, γεωργικές εκμεταλλεύσεις και καλλιέργειες, βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες, όρια οικισμών).

Εκδίδει ή γνωμοδοτεί για ερευνητικές άδειες επιστημονικών φορέων ή λοιπές δραστηριότητες (π.χ. κινηματογράφηση) ενττηςτης περιοχής ευθύνης του. Επιπλέον, παρέχει δεδομένα των τηλεμετρικών σταθμών, δεδομένα των προγραμμάτων παρακολούθησης τύπων οικοτόπων και ειδών που υλοποιεί, καθώς και δεδομένα που συλλέγει από το πρόγραμμα επόπτευσης/φύλαξης σε ενδιαφερομένους κατόπιν αιτήσεώς τους.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ -ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Σημαντικό εργαλείο για την ανάδειξη της προστατευόμενης περιοχής και την ευαισθητοποίηση του κοινού στην αναγκαιότητα προστασίας των υγροτόπων αποτελεί η πληροφόρηση, ενημέρωση και ευαισθητοποίηση επισκεπτών, κατοίκων και χρηστών της περιοχής και των αρμόδιων υπηρεσιών.

– Η Μ.Δ. έχει στην αρμοδιότητά της δύο Κέντρα Πληροφόρησης, το Κ.Π Δέλτα Νέστου στην Κεραμωτή (Π.Ε Καβάλας)  και το Κ.Π Λιμνών Βιστωνίδας – Ισμαρίδας στο Πόρτο Λάγος (Π.Ε Ξάνθης), τα οποία είναι επισκέψιμα και δέχονται μεμονωμένους επισκέπτες, ομάδες επισκεπτών και σχολεία.

– Κατά τη διάρκεια κάθε έτους πραγματοποιεί και διάφορες επετειακές εκδηλώσεις: «Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων», «Παγκόσμιας Ημέρας Δασοπονίας», «Χελιδονίσματα», συμμετοχή στην περιβαλλοντική εκστρατείας “Let’sdoitGreece”, «Παγκόσμια Ημέρα Μετανάστευσης Ψαριών», «Καθαρίστε τη Μεσόγειο», «Παγκόσμια Ημέρα βιοποικιλότητας», «Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος», «Πανευρωπαϊκή Γιορτή Πουλιών», «Εθελοντικού Καθαρισμού Ακτών», Διεθνές Φεστιβάλ Cosmopolis».

– Εκδίδεται ετήσια Έκθεση Πεπραγμένων και τριμηνιαία Περιοδική έκδοση με τα νέα και τα τις δράσεις της Μ.Δ. που αποστέλλεται σε 200 περίπου παραλήπτες.

– Αποστολή Δελτίων Τύπου και Συνεντεύξεις  σε έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ για την προβολή της προστατευόμενης περιοχής.

-Ένας από τους στόχους της Μ.Δ. αποτελεί η δημιουργία ενός δικτύου εθελοντών-φίλων του Εθνικού Πάρκου και η προώθηση της εθελοντικής δράσης σε παιδιά και ενήλικες, τόσο σε τοπικό όσο και σε ευρύτερο επίπεδο. Μέσα από αυτό το δίκτυο εθελοντών, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συνδράμουν ανάλογα με τις δυνατότητες, το χρόνο και τις γνώσεις τους σε δράσεις που υλοποιούνται στην προστατευόμενη περιοχή

– H Σήμανση Ποιότητας και Συνεργασίας ΕΠΑΜΑΘ είναι ένα εμπορικό σήμα που λειτουργεί ως σύμβολο για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παράγονται/παρέχονται στην Προστατευόμενη Περιοχή του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης (ΕΠΑΜΑΘ) και λειτουργεί από το 2016. Απευθύνεται σε προϊόντα και υπηρεσίες των τομέων της: Αγροτικής παραγωγής και συσκευασίας αγροτικών προϊόντων, Κτηνοτροφίας Τουρισμού (εστίαση, φιλοξενία, υπαίθριες δραστηριότητες). Αποτελεί ένα δυναμικό σήμα που εξελίσσεται ανάλογα με τις απαιτήσεις της τοπικής και διεθνής αγοράς. Η Σήμανση διαμορφώνεται έτσι ώστε να καλύπτει τις ανάγκες τόσο της αγοράς όσο και τον καταναλωτών για ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες με σεβασμό στις αρχές και τις αξίες της προστασίας του περιβάλλοντος.

ΕΠΟΠΤΕΥΣΗ-ΦΥΛΑΞΗ

Η Μ.Δ. συνεχίζει την εφαρμογή Προγράμματος Επόπτευσης – Φύλαξης σύμφωνα με το αντίστοιχο Σχέδιο που υιοθετήθηκε με την υπ. αριθ. 1/27-06-2012 απόφαση του Δ.Σ. και περιλαμβάνει αναλυτικές πληροφορίες για την εφαρμογή του. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου προγράμματος συνεχίζεται η συνεργασία με το σωματείο περίθαλψης «Δράση για την Άγρια Ζωή» για την παραλαβή τραυματισμένων ειδών στης προστατευόμενης περιοχής.

Ανθρωπογενής Δραστηριότητα

Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Το Εθνικό Πάρκο είναι ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένο. Εντός των ορίων του συναντάμε 42 περίπου οικιστικά κέντρα με 45.000 κατοίκους.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Οι αγροτικές περιοχές καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό της έκτασης και αποτελούν τον κυριότερο οικονομικό πόρο της περιοχής, επηρεάζοντας μέχρι ενός βαθμού το φυσικό οικοσύστημα.

Βασικές καλλιέργειες είναι τα σιτηρά, το καλαμπόκι, το ρύζι και τα οπωροφόρα δέντρα, απαντώνται όμως και άλλες καλλιέργειες όπως τα σπαράγγια, ο καπνός και τα αμπέλια. Στους εκτεταμένους βοσκοτόπους της περιοχής τρέφονται επίσης πολλά κοπάδια από αιγοπρόβατα, αγελάδες, αλλά και βουβάλια, δυο κοπάδια στις εκβολές του Κομψάτου και ένα στο Δυτικό τμήμα του Δέλτα Νέστου, δράση που προωθεί η Μονάδα Διαχείρισης.

Όλες σχεδόν οι μεγάλες λιμνοθάλασσες της περιοχής, αλλά και ένα εκτεταμένο δίκτυο τεχνητών καναλιών αξιοποιούνται αλιευτικά χρησιμοποιώντας μεθόδους εκτατικής ιχθυοκαλλιέργειας, αλιεύοντας μεγάλες ποσότητες από ψάρια και θαλασσινά, όπως τσιπούρες, κεφάλια, χέλια, λαβράκια και καβούρια. Πολλές από τις λιμνοθάλασσες αυτές (πχ. Λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγους, λ/σσες του Δέλτα Νέστου) διαχειρίζονται οι τοπικοί αλιευτικοί συνεταιρισμοί.

Επιπλέον, στην θαλάσσια περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ αναπτύσσεται η υδατοκαλλιέργεια οστρακοειδών, κυρίως μυδιών. Παρότι δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ορισμένη ΠΟΑΥ, η υδατοκαλλιέργεια οστρακοειδών είναι κυρίως αναπτυγμένη στον Κόλπο Καβάλας και συγκεκριμένα στην θαλάσσια περιοχή πλησίον των λιμνοθαλασσών του Δυτικού Δέλτα Νέστου.

Δύο από τις λιμνοθάλασσες της περιοχής αξιοποιούνται επίσης ως αλυκές, για τη βιομηχανική παραγωγή αλατιού, στη Νέα Κεσσάνη και στη Μέση.

ΠΙΕΣΕΙΣ

Ειδικότερα στην λεκάνη της λίμνης Βιστωνίδας η γεωργική δραστηριότητα έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση των επιφανειακών υδάτων με συγκεκριμένες επιπτώσεις, την ενδεχόμενη δημιουργία φαινομένων ευτροφισμού από την χρήση και κατάληξη λιπασμάτων. Επίσης η πρακτική της υπερβολικής άντλησης νερού από γεωτρήσεις για αυξημένες δόσεις εφαρμογής, συνδυασμένες με αυξημένες δόσεις γεωργικών φαρμάκων και θρεπτικών στοιχείων και σε συνδυασμό με τα αμμώδη εδάφη, οδηγούν σε σημαντικές επιβαρύνσεις των υπογείων υδάτων. Ως συνέπεια, προέκυψε  το πρόβλημα της υφαλμύρωσης των υπογείων υδάτων  που παρατηρείται σε ολόκληρη την έκταση του Πάρκου, αλλά εμφανίζεται ιδιαίτερα έντονο στο παράκτιο τμήμα μεταξύ της λιμνοθάλασσας Βιστωνίδας και της λίμνης Ισμαρίδας. Σήμερα στην περιοχή, εξαιτίας των υπεραντλήσεων δεν παρατηρείται πουθενά φυσική εκροή υπόγειου νερού.

Για την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης του υπόγειου υδροφορέα στα χωρικά όρια του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, η Μ.Δ.  ανέθεσε στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης σχετική μελέτη με τίτλο «Έκθεση Καταγραφής του Προβλήματος Υφαλμύρωσης Υπόγειων Παράκτιων Υδροφορέων του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. και Διατύπωση Μέτρων Αντιμετώπισης», η οποία ολοκληρώθηκε το 2014. Έκτοτε τα συμπεράσματα χρησιμοποιούνται στην έκφραση άποψης – γνωμοδότησης Της Μ.Δ. για έργα υδροληψίας.

Από την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στις υδρογεωλογικές ενότητες του Ε.Π.Α.ΜΑ.Θ. προκύπτει ότι το φαινόμενο της υφαλμύρωσης είναι ιδιαίτερα έντονο και προκαλεί σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την τοπική οικονομία. Για το λόγο αυτό κρίνεται πολύ σημαντική η έγκαιρη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την αποφυγή της επέκτασης του φαινομένου σε μη επιβαρυμένες ζώνες. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω γίνεται οριοθέτηση ζωνών προστασίας δύο επιπέδων σε ολόκληρη την έκταση του Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Ο τουρισμός παρουσιάζει αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια. Αναπτύσσονται διάφορες κατηγορίες τουρισμού  για όλες τις εποχές του έτους, οικοτουρισμός, αγροτουρισμός, ιστορικός, θρησκευτικός και θαλάσσιος τουρισμός. Πάνω από 80.000 άτομα ετησίως επισκέπτονται την ευρύτερη περιοχή του ΕΠΑΜΑΘ, εκ των οποίων οι 25.000 διανυκτερεύουν τουλάχιστον ένα βράδυ σε ξενοδοχεία/καταλύματα της περιοχής.

Σημαντικά σημεία ενδιαφέροντος αποτελούν  το παραποτάμιο δάσος της  Κεραμωτής με το μονοπάτι του, η παραλία  και η λ /θ της Κεραμωτής,  το λιμάνι της Κεραμωτής, το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Νέστου, η αποικία των Ερωδιών στην Κεραμωτή, το δυτικό ανάχωμα του ποταμού Νέστου και οι εκβολές του ποταμού, η αρχαία Τόπειρος και Πίστυρος, το μονοπάτι του Νέστου στη Γαλάνη, ο Τεκές στο Σέλινο, η Αναστασιούπολη, το λιμάνι Αβδήρων, ο αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο Αβδήρων, η παραλία Μάνδρας και τα έλη της, το παρατηρητήριο στη Λαφρούδα και η Αλυκή Νέας Κεσσάνης, τα λουτρά της Ποταμιάς, το Κέντρο Πληροφόρησης Λιμνών Βιστωνίδας-Ισμαρίδας, το λιμάνι και η αποικία των ερωδιών στο Πόρτο Λάγος,  οι νησίδες λ/σσας Λαγού,  η Μονή του  Αγίου Νικολάου, ο οικισμός Σαρακατσάνων, το λιμάνι Φαναρίου, οι λ/σσες Ξηρολίμνη, Καρατζά, η παραλία Αρωγής και η λίμνη Ισμαρίδα.  Οι δυνατότητες για δραστηριότητες αναψυχής είναι ποικίλες  με κυριότερες, τα θαλάσσια λουτρά στις παραλίες της περιοχής (Κεραμωτή, Άβδηρα, Μάνδρα, Φανάρι), ερασιτεχνική αλιεία, πεζοπορικές διαδρομές στους λόφους, στα παραποτάμια δάση , επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο Αβδήρων, παρατήρηση πουλιών στις λιμνοθάλασσες και στην γύρω περιοχή.

Προσωρινά, για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες των Φορέων Διαχείρισης: