Ακολουθήστε μας
Το αγριόγιδο είναι ένα είδος μικρής αντιλόπης, από τα ομορφότερα ορεσίβια θηλαστικά των βουνών της χώρας μας. Πρόκειται για ένα από τα επτά υποείδη του Βόρειου αγριόγιδου, η εξάπλωση του οποίου περιορίζεται αποκλειστικά στα βουνά της Βαλκανικής Χερσονήσου. Αντίθετα από ότι πιστεύουν πολλοί, δεν ανήκει στο ίδιο είδος με το αγρίμι της Κρήτης-γνωστό ως κρικρι- και δεν διασταυρώνεται με τη γίδα.
Είναι ένα ζώο εξαιρετικά ευκίνητο και μπορεί με ένα άλμα να διανύσει απόσταση μεγαλύτερη των 7 μ. ή να πέσει κατακόρυφα από ύψος 15 μέτρων. Τα πόδια του καταλήγουν σε σκληρές ελαστικές οπλές, οι οποίες προσφέρουν σταθερό πάτημα στις μικρές προεξοχές των βράχων, αλλά και στο παγωμένο χιόνι. Ως το μόνο μεγάλο θηλαστικό που ζει σε γκρεμούς και απάτητες κορυφές της ηπειρωτικής Ελλάδας, συνδυάστηκε στην αντίληψη των ανθρώπων των τοπικών κοινωνιών ως ένα σύμβολο απόλυτης ελευθερίας και κέρδισε τον θαυμασμό του για τις ικανότητες επιβίωσης ακόμα και στις σκληρότερες συνθήκες διαβίωσης στα βουνά. Υπήρξε για αιώνες ένα από τα πιο περιζήτητα «ευγενή» θηράματα των μελών των τοπικών κοινωνιών και γύρω από το κυνήγι του πλάστηκε πληθώρα ιστοριών -πραγματικών ή μη- που αναφέρονται στην προσπάθεια απόκτησης του σπάνιου τρόπαιου.
Στο παρελθόν, το αγριόγιδο ζούσε σε όλα τα βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας, σε απότομες και βραχώδεις τοποθεσίες. Σήμερα, μικροί και απομονωμένοι πληθυσμοί επιβιώνουν στην Πίνδο (όπου η Τύμφη φιλοξενεί τους μεγαλύτερους πληθυσμούς πανελλαδικώς-περίπου 400 άτομα), τον Όλυμπο, τη Ροδόπη, τα μεγάλα βουνά της Στερεάς Ελλάδας και το όρος Πίνοβο-Τζένα. Ο συνολικός αριθμός τους στη χώρα μας εκτιμάται μεταξύ 1.300 και 1.800 ατόμων.
Η κυριότερη απειλή για το αγριόγιδο είναι η λαθροθηρία, παρότι το κυνήγι του είδους έχει απαγορευθεί από το 1969. Εκτός από τη λαθροθηρία, η διάνοιξη και χρήση οδικού δικτύου, ο κατακερματισμός της εξάπλωσης και η γενετική απομόνωση, η ενόχληση από ποικίλες ανθρωπογενείς δραστηριότητες, αλλά και η κλιματική αλλαγή συνδιαμορφώνουν την συνολική κατάσταση διατήρησής του είδους στη χώρα που δεν θεωρείται καλή.
Το είδος προστατεύεται αυστηρά από την ελληνική νομοθεσία και περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα ΙΙ και IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, καθώς και στο Παράρτημα ΙΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης. Το αγριόγιδο είναι ένα από τα οκτώ είδη άγριας χλωρίδας και πανίδας για την προστασία των οποίων το ΥΠΕΝ ανακοίνωσε πρόσφατα την εφαρμογή Σχεδίου Δράσης, στο πλαίσιο του έργου LIFE-IP 4 Natura.
Κείμενο: Χαρητάκης Παπαϊωάννου