Ακολουθήστε μας
Ο αργυροπελεκάνος Pelecanus crispus είναι το ένα από τα δύο είδη πελεκάνων που ζουν στην Ευρώπη (το άλλο είναι ο ροδοπελεκάνος) και ένα από τα επτά είδη πελεκάνων του πλανήτη. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα πουλιά της γης, καθώς μπορεί να φτάσει σε βάρος τα 11 κιλά, και το άνοιγμα φτερών του τα 3,20 μ.
Κάποτε είχε ευρεία εξάπλωση στην Ευρώπη (μέχρι την Ουγγαρία) και στην Ασία, αλλά τα τελευταία εκατό χρόνια ο πληθυσμός του μειώθηκε δραματικά και η εξάπλωση του στην Ευρώπη περιορίστηκε σε ορισμένους υγροτόπους των Βαλκανίων. Το μέγεθος του συνολικού πληθυσμού του παγκοσμίως απειλούμενου αυτού είδους εκτιμάται σε 7.500-9.000 ζευγάρια ή 27.000 άτομα, σύμφωνα με το πρόσφατο Διεθνές Σχέδιο Δράσης για το είδος.
Ο αργυροπελεκάνος αναπαράγεται στο βόρειο ημισφαίριο, σε αποικίες διάσπαρτες από την Ελλάδα ως την Κίνα. Στην Ελλάδα, κατά τις δεκαετίες ’60 και ’70 κυνηγήθηκε αλύπητα με προτροπή της Πολιτείας που επικήρυξε το είδος ως ιδιαίτερα «επιβλαβές θήραμα», καθώς θεωρούνταν ότι ανταγωνίζεται τους ψαράδες. Ως αποτέλεσμα, ο πληθυσμός των αργυροπελεκάνων αποδεκατίστηκε, μειούμενος σε 40-165 ζευγάρια. Στην πραγματικότητα, το είδος δεν ανταγωνίζεται τους ψαράδες, καθώς η τροφή του αποτελείται κυρίως από ψάρια που αφθονούν και έχουν μικρή εμπορική αξία.
Το 1984 ξεκίνησε στην Πρέσπα Διεθνές Πρόγραμμα για τη Μελέτη και Προστασία των Αργυροπελεκάνων. Κατόπιν διαχειριστικών μέτρων που εφαρμόστηκαν από την Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, οι πληθυσμοί στην περιοχή επανέκαμψαν και ξεπέρασαν τα 1.500 ζευγάρια. Η αποικία της Μικρής Πρέσπας έφτασε να είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη και τον κόσμο, φιλοξενώντας περίπου το 20% του εκτιμώμενου παγκόσμιου αναπαραγόμενου πληθυσμού του είδους, λειτουργώντας ως «πηγή» που τροφοδοτεί άλλες μικρότερες αποικίες στην υπόλοιπη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αποικίες του είδους φιλοξενούνται επίσης στον Αμβρακικό, την Κερκίνη, τη Χειμαδίτιδα, τη Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου και στη Λίμνη Κάρλα.
Το 2022 το μέλλον της αποικίας της Μικρής Πρέσπας (η οποία, όπως και του Δούναβη, είναι μεικτή και φιλοξενεί και ροδοπελεκάνους) τέθηκε σε κίνδυνο, λόγω της έξαρσης κρουσμάτων της γρίπης των πτηνών, εξαιτίας της οποίας εντοπίστηκαν νεκρά 1.734 άτομα.
Εκτός από τη γρίπη των πτηνών, οι κυριότερες ανθρωπογενείς απειλές για τον αργυροπελεκάνο στην Ελλάδα είναι η ανθρώπινη όχληση στις αποικίες κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, η υποβάθμιση και καταστροφή των ενδιαιτημάτων του, οι συγκρούσεις με ηλεκτροφόρα καλώδια, αλλά και η κλιματική αλλαγή.
Κείμενο: Λία Παπαδράγκα
Πηγές: