Ακολουθήστε μας
Η ιχθυοπανίδα του Σπερχειού ποταμού είναι ιδιαίτερα πλούσια με αρκετά τοπικά ενδημικά είδη, όπως ο Ελληνοπυγόστεος (Pungitius hellenicus), ένα μικρό ψαράκι που δεν ξεπερνά τα 5 εκ. μήκος και ζει περίπου 18 μήνες. Πρόκειται για ένα από τα σπανιότερα και κινδυνεύοντα είδη ψαριών της Ευρώπης, με πολύ εντοπισμένη εξάπλωση σε μικρά υδάτινα σώματα που τροφοδοτούνται από ψυχρές πηγές στην κοιλάδα και το δέλτα του Σπερχειού. Είναι εξαιρετικά εξειδικευμένο είδος προς το ενδιαίτημα του, καθώς προτιμά καλά οξυγονωμένα, διαυγή και δροσερά ύδατα, με πλούσια υδρόβια και υδροχαρή παρόχθια βλάστηση, κυρίως σε λιμνία, που τροφοδοτούνται από πηγές, κανάλια, αυλάκια και σε πηγαίους υγρότοπους.
Έχει κρυπτική συμπεριφορά, με χρωματισμό που το βοηθά να καμουφλάρεται. Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα κρύβονται ανάμεσα στα φύλλα των φυτών, όπου αναζητούν την τροφή τους (μικροασπόνδυλα και μικρόφυτα), ενώ μέσα στην πλούσια υδρόβια βλάστηση τα αρσενικά άτομα κατασκευάζουν φωλιές όπου τα θηλυκά γεννούν τα αβγά τους, τα οποία επιβλέπουν τα αρσενικά.
Αν και σύμφωνα με το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2009), ο Ελληνοπυγόστεος είναι κρισίμως κινδυνεύον είδος [CR], δεν περιλαμβάνεται στα παραρτήματα της Οδηγίας 92/43/ΕΕ. Η προστασία και ανάδειξη του ως παγκοσμίως απειλούμενο είδος ψαριού είναι προτεραιότητα για την διατήρηση της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα. Με εξαίρεση την μελέτη του ΕΛΚΕΘΕ (Νταουλάς κ.α. 1998) και μια πρόσφατη διερεύνηση του πληθυσμού του (Ζόγκαρης 2021) έχουν γίνει ελάχιστες εξειδικευμένες έρευνες για το είδος και τα ενδιαιτήματα του. Ωστόσο, είναι γνωστό ότι απειλείται από ποικίλες ανθρωπογενείς πιέσεις, όπως εκτεταμένες υδροληψίες, μικρά και μεγάλα τεχνικά έργα, ρύπανση υδάτων, και κυρίως από την άγνοια των κατοίκων σε σχέση με τη διαχείριση των υδάτων και των αρδευτικών τάφρων, την εισαγωγή ξενικών ειδών ψαριών και τη γενικότερη υποβάθμιση των υγροτόπων της περιοχής.
Κείμενο: Αύρα Σταμέλλου
Πηγές: