Φεγγάρι Σαμοθράκης, ανατολικές ακτές, βραχονησίδα Ζουράφα και θαλάσσια ζώνη

• Κωδικός:

  GR2330002

• Γεωγ. Διαμέρισμα:

  ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Έκταση:

  3.623,73 ha

• Κατηγορία Προστατευόμενης Περιοχής:

  ΕΖΔ

Η Σαμοθράκη – το νησί του Αιόλου και των Μεγάλων Θεών κατά τη μυθολογία – ξεπροβάλλει μέσα από το Θρακικό πέλαγος, επιβλητική και πανέμορφη. Σπάνια συναντά κανείς νησί τόσο πράσινο και με τόσα πολλά τρεχούμενα νερά, όπως η Σαμοθράκη. Κυριαρχεί το όρος Σάος, με το Φεγγάρι, την ψηλότερη κορυφή του, να αγγίζει τα 1.610 μ.

Είναι ένα νησί πλούσιο σε χλωρίδα και πανίδα, ενώ ο ορεινός του όγκος το καθιστά ιδανικό για ορειβασία και περιήγηση στην φύση. Συναντάμε πλήθος πηγών, οι οποίες, κατεβαίνοντας ακτινωτά από το βουνό, σχηματίζουν κλιμακωτά καταρράκτες και τις περίφημες βάθρες, δηλαδή φυσικές πισίνες μέσα στα βράχια. Στο νησί αφθονούν τα πλατάνια και τα νερά μέχρι την άκρη της θάλασσας, καθώς και οι ερημικές παραλίες με σπηλιές.

Στη νότια πλευρά του νησιού κυριαρχούν οι γυμνές πλαγιές του βουνού, οι αραιοί θαμνότοποι, οι ελαιώνες και τα σιταροχώραφα. Στη βόρεια, αντίθετα, δεσπόζουν οι καταπράσινες πλαγιές, τα δάση με τις βελανιδιές, τα παραποτάμια δάση με τα πλατάνια και τα σκλήθρα, οι πυκνοί θαμνότοποι που φθάνουν ως τις ακτές και τα εντυπωσιακά ρέματα με τους καταρράκτες. Τα εκτεταμένα δάση βελανιδιάς, ωστόσο, έχουν υποβαθμιστεί λόγω της έντονης υπερβόσκησης και των πυρκαγιών.

Ιδιαίτερο οικολογικό και βοτανολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η ύπαρξη ειδών, όπως ο ίταμος (Taxus baccata) που σπάνια εμφανίζεται στα νησιά. Επίσης, υπεραιωνόβιοι θάμνοι από αγριοκυπάρισσα (Juniperus excelsa) και βουνοκυπάρισσα (Juniperus foetidissima) εμφανίζονται διάσπαρτοι σε διάφορα υψόμετρα. Πάνω από τα 1.300 μ., περνάμε πλέον πάνω από το δασοόριο και συναντούμε λιβάδια που είναι πολύ σημαντικά για τη χλωρίδα του νησιού.

Το μεγάλο ύψος του νησιού και η απομόνωσή του ευνόησαν την δημιουργία τουλάχιστον οκτώ ενδημικών ειδών φυτών. Επίσης, απαντάται και εδώ η σπάνια πλέον ποικιλία του ελληνικού αίγαγρου, που είναι συγγενές είδος με το κρητικό κρι-κρι.

Οι θαλάσσιοι βιότοποι του νησιού είναι από τους πιο πλούσιους και σημαντικούς στην Ελλάδα. Οι σπηλιές του νησιού, αλλά και η ευρύτερη περιοχή, αποτελούν καταφύγια της φώκιας Μonachus monachus και της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta, ενώ είναι αξιοσημείωτη η αφθονία των θαλάσσιων ειδών, που ξεπερνούν τις 4.000. Στη θαλάσσια έκταση της περιοχής  απαντώνται εκτεταμένα υποθαλάσσια λιβάδια ποσειδωνίας Posidonia oceanica και σε μικρότερο βαθμό κυμοδοκέας Cymodocea nodosa.

Η βραχονησίδα Ζουράφα βρίσκεται στο ανατολικότερο άκρο της θαλάσσιας περιοχής. Αποτελεί ένα σημαντικό μεταναστευτικό σταθμό  για τα πουλιά, καθώς οι παράκτιες περιοχές του νησιού αποτελούν σημαντικούς σταθμούς ανάπαυσης και διατροφής κατά την αποδημία τους. Τα σημαντικότερα είδη ορνιθοπανίδας που απαντώνται εδώ είναι η πετροτουρλίδα Burhinus oedicnemus, το λαμπροβούτι Gavia arctica, ο θαλασσοκόρακας Phalacrocorax aristotelis, η αετογερακίνα Buteo rufinus και  το χρυσογέρακο Falco biarmicus.

Στο νησί έχουν οριοθετηθεί δύο περιοχές του δικτύου NATURA 2000, που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του, καθώς και έκταση της θαλάσσιας περιοχής: η  περιοχή
GR1110012 Όρος Φεγγάρι και παράκτια ζώνη και η περιοχή GR1110004 Φεγγάρι Σαμοθράκης, ανατολικές ακτές, βραχονησίδα Ζουράφα και θαλάσσια ζώνη.

Κείμενο: Παναγιώτης Ιωαννίδης

Πηγές:

-https://natura2000.eea.europa.eu

-http://www.samothraki-tourism.gr

-https://greece.terrabook.com