Ακολουθήστε μας
Η Kαφέ αρκούδα αποκρυσταλλώνει την μακροχρόνια εξέλιξη ενός ανώτερου θηλαστικού σε μια πορεία που κράτησε 35 εκατομμύρια χρόνια. Η οικογένεια των αρκτιδών έχει εποικίσει τα πιο ακραία περιβάλλοντα του πλανήτη από τον βόρειο πόλο έως τις τροπικές Άνδεις, αποδεικνύοντας ότι η τεράστια αυτή εξελικτική πορεία συμπορεύθηκε με μια αξιοθαύμαστη προσαρμοστικότητα για τα οκτώ είδη αρκούδας που ζουν σήμερα στον πλανήτη.
Ο ισχυρός συμβολισμός της αρκούδας με την πιο τρυφερή του έκφανση στην μορφή ενός λούτρινου ομοιώματος που νανούρισε και παρηγόρησε την παιδική ηλικία εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλη τη γη δείχνει την άλλη όψη μιας «άρρηκτης» σχέσης που όμοιά της σπάνια συναντά κανείς για άλλα είδη του ζωικού κόσμου.
Για τον επιστήμονα ερευνητή η αρκούδα δεν είναι απλά ένας ζωντανός οργανισμός που μελετάται «κατ’ αποκοπήν». Η παρουσία της και σύνδεσή της με ζωντανά δάση, καθαρά ποτάμια, και αδιατάρακτα βουνά αποτελεί δείκτη για το πόσοι φυσικοί πόροι μας απομένουν ακόμη αλλά και πόσο η ποιότητα της ζωής μας αλλά και η ζωή μας η ίδια εξαρτάται από αυτούς!
Πολλές από τις αξιοθαύμαστες λειτουργίες της αρκούδας, όπως η επιβράδυνση του μεταβολισμού της κατά τον χειμέριο ύπνο και η ανώδυνη «ανακύκλωση» των μεταβολικών αποβλήτων του οργανισμού της αποτελούν πεδία μακρόχρονης επιστημονικής έρευνας με πιθανή εφαρμογή στα επανδρωμένα διαπλανητικά ταξίδια του εγγύς μέλλοντος αλλά και στην ιατρική για την θεραπεία χρόνιων παθήσεων. Παράλληλα, η λειτουργία της ως σπορέα καρποφόρων θάμνων και δέντρων μέσω του διαιτολογίου της εξασφαλίζει μια πτυχή της λειτουργίας του δάσους.
Το γεγονός επίσης ότι ο άνθρωπος της ελληνικής υπαίθρου κατάφερε να συνυπάρξει με την αρκούδα για αιώνες, αλλά και να τροφοδοτήσει τις παραδόσεις και δοξασίες του από την παρουσία της δείχνει ότι η συνύπαρξη αυτή είναι όχι μόνο εφικτή αλλά είναι και ένα στοιχείο «περιβαλλοντικού πολιτισμού»!
Η γεωγραφικά οριακή επιβίωση της αρκούδας στην Ελλάδα, που αποτελεί το νοτιότερο άκρο εξάπλωσή της στην Ευρώπη, και η ανάγκη για περαιτέρω θέσπιση μέτρων διατήρησής της στα εύθραυστα μεσογειακά οικοσυστήματα, αποτελούν προτεραιότητα.
Κείμενο: Γιώργος Μερτζάνης, Δρ βιολογίας/επιστημονικός υπεύθυνος Καλλιστώ
Πηγή: Γ.Μερτζάνης (2008): Η καφέ αρκούδα στην Ελλάδα – η άλλη διάσταση του δάσους – έργο INTERREG IIΙ Α/PHARE CBC Ελλάδα – Βουλγαρία, (2006)