Ακολουθήστε μας
Ο καλαμοκανάς είναι από τα πιο όμορφα πουλιά της ελληνικής ορνιθοπανίδας και από τα πιο εύκολα αναγνωρίσιμα, χάρη στα ψηλά ροζ-κόκκινα πόδια του. Συγκριτικά, για το μέγεθος του σώματός του, είναι το πουλί που έχει τα ψηλότερα πόδια στον κόσμο! Οι ταρσοί του καλαμοκανά είναι τόσο μακρείς που, κατά την πτήση, φαίνονται να εξέχουν τουλάχιστον 18 εκατ. πίσω από την ουρά.
Στα χαρακτηριστικά του πόδια οφείλεται και η ονομασία του πουλιού. Η επιστημονική ονομασία himantopus προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις ιμάντας + πους (πόδι) και παραπέμπει, όπως και η λαϊκή ονομασία καλαμοκανάς στα λεπτά -σαν ιμάντες ή σαν καλάμια- πόδια του πτηνού. Η λέξη stilt στην αγγλική ονομασία του (Black-winged stilt), σημαίνει «πάσσαλος», «στύλος», αλλά σημαίνει και το κάθε ένα από τα ξύλινα πόδια των ξυλοπόδαρων ζογκλέρ.
Ο καλαμοκανάς απαντά σε όλες τις ηπείρους, αλλά με τοπική εξάπλωση και, συνήθως είναι μόνο κατά τόπους κοινό πτηνό, ιδιαίτερα στα εύκρατα κλίματα. Είναι καλοκαιρινός επισκέπτης στην Ευρώπη και εξαπλώνεται κυρίως στα νότια τμήματά της, βόρεια από τη Μαύρη Θάλασσα, στη Μέση Ανατολή και Νότια Ασία. Το χειμώνα μεταναστεύει σε περιοχές της Αφρικής, κάτω από τη Σαχάρα.
Στην Ελλάδα απαντά το υποείδος Himantopus himantopus himantopus. Εμφανίζεται στη χώρα μας από το τέλος Μαρτίου ως τα μέσα Απριλίου, ενώ στα μέσα Αυγούστου ξεκινάει το ταξίδι για την Αφρική, όπου ξεχειμωνιάζει. Ζει σε υγρότοπους με ρηχό νερό, κατά προτίμηση γλυκό (έλη, όχθες λιμνών, πλημμυρισμένες εκτάσεις), αλλά επίσης σε αλυκές και παράκτιους αλμυρούς βάλτους. Αναπαράγεται σε υγρότοπους της Βόρειας, Κεντρικής και Νότιας Ελλάδας, αλλά και σε μεγάλα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου. Είναι ένα πουλί πολύ “ομιλητικό” κατά την αναπαραγωγική περίοδο, ειδικά αν πλησιάσει κάποιος εν δυνάμει θηρευτής κοντά στη φωλιά του.
Με μέσο μήκος ταρσού και μηριαίου τα 23 εκατοστά –ποσοστό 60% του ολικού ύψους σώματος-, ο καλαμοκανάς μπορεί να αναζητά την τροφή του βαδίζοντας σε βαθύτερα νερά από τα άλλα καλοβατικά πτηνά. Τρέφεται με μια μεγάλη ποικιλία υδρόβιων οργανισμών κυρίως έντομα και τις προνύμφες τους (σκαθάρια, κουνούπια κ.ά.), μικρά όστρακα, γαρίδες και καβουράκια, μικρά ψάρια και τα αυγά τους.
Γενικά, το είδος δεν κινδυνεύει σε παγκόσμιο επίπεδο, γι’ αυτό η IUCN το κατατάσσει στα Ελαχίστης Ανησυχίας (LC). Οι ελληνικοί πληθυσμοί εμφανίζουν σαφείς καθοδικές τάσεις, κυρίως στους παραδοσιακά μεγάλους υγροτόπους. Ο καλαμοκανάς προστατεύεται από την Κοινοτική Οδηγία για τα Πουλιά (79/409), αλλά και από το Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης.
Κείμενο: Λία Παπαδράγκα
Φωτογραφία: Λία Παπαδράγκα
Πηγές: