Μαυροπετρίτης (Falco eleonorae)

Φωτό: Χρήστος Βλάχος/Αρχείο Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας
Φωτό: Χρήστος Βλάχος/Αρχείο Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας

O μαυροπετρίτης είναι το γεράκι-σύμβολο του Αιγαίου. Η Ελλάδα θεωρείται ως η πιο σημαντική χώρα για τη διατήρηση και την επιβίωση του Μαυροπετρίτη αφού κατά την περίοδο της αναπαραγωγής φιλοξενεί πάνω από το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού που εκτιμάται σε περίπου 15.000 ζευγάρια.

 

Είναι ένα σκουρόχρωμο, μεσαίου μεγέθους μεταναστευτικό γεράκι με μακριές φτερούγες το οποίο εμφανίζεται στη Μεσόγειο τον Απρίλιο, επιστρέφοντας από τις περιοχές διαχείμασης του στην Ανατολική Αφρική και  ιδιαίτερα τη Μαδαγασκάρη. Τα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα καταλαμβάνουν θέσεις φωλιάσματος σχηματίζοντας χαλαρές αποικίες ήδη από το Μάιο, σε περισσότερα από 300 νησιά και νησίδες, κυρίως στο Αιγαίο Πέλαγος, ενώ μερικές αποικίες μπορεί επίσης να βρεθούν και στο Ιόνιο.

 

Εξαιτίας της χαμηλής διαθεσιμότητας τροφής στις περιοχές φωλιάσματος, ο μαυροπετρίτης κυνηγά συνήθως σε μεγάλες αποστάσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας και μόνον μερικά άτομα επιστρέφουν στις αποικίες τη νύχτα.  Έτσι, στην αρχή της αναπαραγωγικής περιόδου, μαυροπετρίτες μπορεί να παρατηρηθούν και στην ηπειρωτική Ελλάδα, ακόμη και σε ψηλά βουνά μακριά από τις ακτές.

 

Ο μαυροπετρίτης είναι γνωστός για την καθυστερημένη περίοδο αναπαραγωγής του, που συγχρονίζει την περίοδο ανάπτυξης των νεοσσών με την αιχμή της φθινοπωρινής μετανάστευσης των στρουθιόμορφων πουλιών πάνω από τη Μεσόγειο, οπότε και τρέφεται αποκλειστικά με μεταναστευτικά πουλιά. Όμως, η κλιματική αλλαγή επηρεάζει πλέον τη χρονική περίοδο της μετανάστευσης των στρουθιόμορφων και αυτή η χρονική μετατόπιση μπορεί να επιδράσει αρνητικά στην επιβίωση των ανώριμων μαυροπετριτών, που μπορεί να μην καταφέρουν να συσσωρεύσουν το απαραίτητο λίπος πριν αναχωρήσουν για τους τόπους διαχείμασής τους.

 

Μια από τις πιο σοβαρές απειλές για τον μαυροπετρίτη, αλλά και για τα άλλα θαλασσοπούλια που φωλιάζουν στο έδαφος, είναι η εισαγωγή αρουραίων σε πολλές ακατοίκητες νησίδες του Αιγαίου, λόγω της παρουσίας του ανθρώπου.

 

Όσον αφορά το καθεστώς προστασίας, παρά το γεγονός ότι το είδος έχει χαρακτηριστεί από την IUCN ως «Μειωμένου Ενδιαφέροντος», περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 2009/147/ΕΚ περί της διατηρήσεως των άγριων πτηνών, στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης και ανήκει στην κατηγορία  “SPEC 2” του Birdlife International, το οποίο σημαίνει ότι είναι «είδος με δυσμενές ευρωπαϊκό καθεστώς διατήρησης, και με περισσότερο από το ήμισυ του αναπαραγωγικού ή διαχειμάζοντα πληθυσμού να συγκεντρώνεται στην Ευρώπη.

 

Κείμενο: Λία Παπαδράγκα

 

 

Πηγές: