Νήσος Νίσυρος και Νησίδες

Φωτό: Μιχαήλ Πλατάκος
Φωτό: Μιχαήλ Πλατάκος
  • Κωδικός:

    GR2120002

  • Γεωγ. Διαμέρισμα:

    ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ

  • Έκταση:

    4.730,82 ha

  • Κατηγορία Προστατευόμενης Περιοχής:

    ΖΕΠ

Η Νίσυρος είναι ένα μικρό ηφαιστειογενές νησί με άγρια ομορφιά. Ανήκει στα Δωδεκάνησα και είναι γνωστή για το μοναδικό φυσικό τοπίο, το ηφαίστειο, τα γραφικά χωριά και τα πανηγύρια της.

 

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, δημιουργήθηκε στη Γιγαντομαχία, τον πόλεμο μεταξύ Θεών και Γιγάντων, όταν ο Ποσειδώνας καταδίωξε τον Γίγαντα Πολυβώτη μέχρι την Κω, έκοψε ένα τμήμα της και, πετώντας το πάνω στον εχθρό του, τον βύθισε για πάντα στο Αιγαίο Πέλαγος. Ο θρυλικός βράχος είναι η σημερινή Νίσυρος και οι εκρήξεις του ηφαιστείου ήταν η οργισμένη ανάσα του ηττημένου Γίγαντα.

 

Το ηφαίστειο της Νισύρου είναι το νεότερο ενεργό ηφαίστειο της Ελλάδας, τα παλαιότερα πετρώματα του δεν ξεπερνούν σε ηλικία τα 150.000 χρόνια.

 

Όλο το νησί και οι νησίδες που το περιβάλλουν (Περγούσα, Παχειά, Στρογγυλή) είναι ενταγμένα στο Δίκτυο Natura 2000 ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας για τα Πουλιά (ΖΕΠ) με τον κωδικό GR4210032 – Νήσος Νίσυρος και Νησίδες, ενώ μία ακόμη μεγαλύτερη περιοχή με τον κωδικό GR4210007- Νότια Νίσυρος και Στρογγυλή, Ηφαιστιακό Πεδίο και Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη είναι χαρακτηρισμένη ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ).

 

Η χλωρίδα και η πανίδα του νησιού παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον εξαιτίας της ηφαιστειακής της προέλευσης και της γεωγραφικής της θέσης. Η καταγεγραμμένη παρουσία 450 ειδών χλωρίδας καθιστά τη Νίσυρο το μοναδικό «πράσινο» ενεργό ηφαίστειο του Αιγαίου.

 

Με την τελευταία έντονη δράση του ηφαιστείου κατά τα έτη 1873-1877, η βλάστηση της περιοχής των κρατήρων καταστράφηκε ολοσχερώς. Σήμερα η βλάστηση της περιοχής αναπτύσσεται σε έδαφος σχηματισμένο από υλικά πλήρωσης της καλντέρας και είναι φρυγανώδης. Εξάλλου, καθώς η γεωργία έχει περιοριστεί σημαντικά, οι περισσότερες καλλιεργημένες εκτάσεις έχουν μετατραπεί σε φρυγανότοπους με χαρακτηριστικότερα είδη τα φρύγανα Cistus creticus, C. salviifolius, Sarcopoterium spinosum και Erica manipuliflora.

 

Την άνοιξη, το νησί είναι ένας μικρός βοτανικός παράδεισος που προσφέρει εικόνες μοναδικής ομορφιάς με άγριες ορχιδέες, λεβάντες, την ενδημική νισυριά καμπανούλα και εκατοντάδες ακόμη είδη λουλουδιών.

 

Ως προς την ορνιθοπανίδα, η Νίσυρος αποτελεί οδό μετανάστευσης ασιατικών ειδών προς τον ελληνικό χώρο και προς τη νότια Ευρώπη γενικότερα. Έχουν καταγραφεί 85 είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων ο πετρίτης, ο κοκκινοκεφαλάς, ο παρδαλοκεφαλάς, η αετογερακίνα, και ο σπιζαετός. Επίσης, αναπαράγονται χαλκοκουρούνες σε σημαντικούς αριθμούς, ενώ φιλοξενείται και μία αποικία μαυροπετρίτη.

 

Άλλα χαρακτηριστικά είδη που φιλοξενούνται στο νησί είναι η μεγάλη τεφρόμαυρη σαύρα Agame stelio με το τοπικό όνομα κουρκούταβλος και η νησιωτική πέρδικα Alector chukar, ενώ στις ακτές της Νισύρου, το «παρών» δίνει και μεσογειακή φώκια Monachus monachus.

 

Κείμενο: Λία Παπαδράγκα

 

Πηγές: