Ακολουθήστε μας
Η Paranemonia vouliagmeniensis είναι μια μικρόσωμη, πρασινωπή θαλάσσια ανεμώνη που ζει αποκλειστικά στη Λίμνη Βουλιαγμένη της Αττικής, όπως προδίδει και η επιστημονική της ονομασία. Η ενδημική αυτή θαλάσσια ανεμώνη της Ελλάδας ανακαλύφθηκε το 1987 και αποτελεί το δεύτερο γνωστό είδος του γένους Paranemonia στη χώρα μας, αλλά και ευρύτερα στη Μεσόγειο, ενός γένους ανθοζώων που εξαπλώνεται σε υφάλμυρα νερά, σε λιμνοθάλασσες και σε εκβολές.
Τα υφάλμυρα, ελαφρά όξινα και θερμά νερά, τα λασπώδη, πλούσια σε θειούχες ενώσεις, ιζήματα του πυθμένα, οι κροκάλες, τα βράχια, και η πυκνή υδρόβια βλάστηση που καλύπτει τον βυθό της Λίμνης Βουλιαγμένη δημιουργούν ένα ιδιαίτερα φιλικό περιβάλλον για το Paranemonia vouliagmeniensis. Έτσι, η ανεμώνη ευδοκιμεί σε όλα τα ενδιαιτήματα του πυθμένα, προσκολλημένη σε βράχια, σε κροκάλες, στο κρηπίδωμα της όχθης, στην υδρόβια βλάστηση, αλλά και στο ίζημα. Τη βρίσκει κανείς κυριολεκτικά παντού, στα πολύ ρηχά νερά, σχεδόν εκτεθειμένη στον αέρα, αλλά και στα βαθύτερα σημεία της λίμνης, στις καταβόθρες ή ακόμη και πάνω σε απορρίμματα στον βυθό.
Αν και ζει προσκολλημένη στον βυθό, είναι εξαιρετικός κυνηγός, χάρη στις μικροσκοπικές νηματοκύστεις που αφθονούν στις κεραίες που περιβάλλουν το στόμα της. Εκτοξεύει αυτά τα μικροσκοπικά νημάτια που είναι εξοπλισμένα με παραλυτικές τοξίνες στο θήραμα της και το παγιδεύει. Με τον τρόπο αυτό συλλαμβάνει διάφορα μικρά ζώα, κυρίως καρκινοειδή και σαλιγκάρια, ενώ έχει παρατηρηθεί να τρέφεται ακόμα και με ψάρια. Την ίδια πάντως την ανεμώνη δεν την προτιμάει ως τροφή κανένας άλλος οργανισμός στη λίμνη κι έτσι δεν έχει θηρευτές.
Αναπαράγεται κάθε χρόνο τον χειμώνα μέχρι και τα τέλη της άνοιξης και, σε αντίθεση με τα συγγενικά της είδη, είναι ζωοτόκα. Τα έμβρυα αναπτύσσονται στο σώμα της γονικής ανεμώνης και όταν ολοκληρωθεί η ανάπτυξή τους, οι νεαρές ανεμώνες απελευθερώνονται, μεταναστεύουν και εγκαθίστανται στην υδρόβια βλάστηση: στα ριζώματα και τα φύλλα των αγγειόσπερμων, αλλά κυρίως στους θαλλούς των φυκών. Όταν οι νεαρές ανεμώνες μεγαλώσουν και ενηλικιωθούν, εγκαταλείπουν τη βλάστηση και μετακινούνται στο κρηπίδωμα, στα βράχια, στις κροκάλες, αλλά και στο λασπώδες ίζημα. Ζει περίπου πέντε έτη.
Πρόκειται για απειλούμενη θαλάσσια ανεμώνη. Το 2015 η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης αξιολόγησε το Paranemonia vouliagmeniensis ως Κινδυνεύον είδος εξαιτίας της μεγάλης ελάττωσης του πληθυσμού του στη λίμνη. Πρόκειται για το μοναδικό κινδυνεύον είδος θαλάσσιας ανεμώνης στη Μεσόγειο. Η κυριότερη πίεση που δέχεται το είδος προκύπτει από την αποψίλωση της βλάστησης που προκαλεί θνησιμότητα στις νεαρές ανεμώνες, μειώνοντας την ανανέωση του πληθυσμού. Αλλά και οι λουόμενοι που ποδοπατούν τις ανεμώνες κατά την πρόσβαση τους στα ρηχά νερά της λίμνης αποτελούν άλλη μια απειλή για το είδος. Η κατάσταση διατήρησης της θαλάσσιας ανεμώνης παραμένει αμετάβλητη, μέχρι σήμερα, γεγονός που καθιστά επείγουσα τη θέσπιση μέτρων προστασίας, όπως ο περιορισμός της αποψίλωσης της βλάστησης κατά την αναπαραγωγική περίοδο της ανεμώνης. Καθώς αποτελεί ενδημικό είδος της χώρας μας με εξαιρετικά περιορισμένη γεωγραφική εξάπλωση είναι εθνική υποχρέωση η νομική προστασία του Paranemonia vouliagmeniensis.
Κείμενο: Χρυσάνθη Αντωνιάδου
ΠΗΓΕΣ