Silene holzmannii

Φωτογραφία: Απόστολος Καλτσής
Φωτογραφία: Απόστολος Καλτσής

Το είδος Silene holzmannii είναι μονοετής πόα της οικογένειας Caryophyllaceae, η οποία θεωρείται «ενδημίτης» βραχονησίδων, καθώς συναντάται σχεδόν αποκλειστικά σε μικρές ακατοίκητες νησίδες έκτασης 0,03 – 15 εκταρίων. Συγκεκριμένα, αποτελεί είδος εξιδεικευμένο στη διαβίωση σε νησίδες του Κεντρικού, Νοτίου και Ανατολικού Αιγαίου, καθώς και είδος χλωρίδας προτεραιότητας.

 

Το είδος αυτό εξαπλώνεται σε 34 νησίδες από την περιοχή των Φούρνων έως την Κρήτη, στον Αργοσαρωνικό κόλπο, στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα, στην Κάρπαθο και στην Ανατολική Κρήτη. Πρόσφατα, βρέθηκε στην Κέα και σε ακτές του Σαρωνικού (π.χ. Φάληρο, Βάρη).

 

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Silene holzmannii είναι ότι τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα, με την περίοδο ανθοφορίας της να είναι μικρής διάρκειας, τον Απρίλιο ή τον Μάιο, ανάλογα με τις μετεωρολογικές συνθήκες.

Το Silene holzmannii αναπτύσσεται ανάμεσα σε φρύγανα, μικρές αβόσκητες νησίδες, φτωχά εδάφη, ασβεστολιθικά πετρώματα και σχεδόν αποκλειστικά κοντά στο επίπεδο της θάλασσας.

 

Το είδος παρουσιάζει σημαντικές διακυμάνσεις  σε σχέση με το μέγεθος του πληθυσμού του, γεγονός που το καθιστά ευάλωτο και μπορεί, εάν δεν ληφθούν μέτρα,  να οδηγήσει σε μείωση του πληθυσμού του κάτω από το κρίσιμο για την επανάκαμψή του όριο.

 

Κατά την πιο πρόσφατη καταγραφή το 2019, το συνολικό μέγεθος του πληθυσμού εκτιμήθηκε σε 15.330-34.500 άτομα και το εύρος εξάπλωσής του μόλις σε 40 τ.χλμ., παρουσιάζοντας μικρή πτώση από το 2015, τόσο στο εύρος εξάπλωσης όσο και στον πληθυσμό του. Τα μεγέθη αυτά δεν εξασφαλίζουν τη διατήρηση του είδους σε τοπικό επίπεδο, ειδικά εκεί που έχει διαπιστωθεί βόσκηση από τρωκτικά, όπως τα κουνέλια ή βόσκηση από κοπάδια αιγοπροβάτων.

 

Ο Ευρωπαϊκός Κόκκινος κατάλογος της Διεθνούς Ένωσης Προστασίας της Φύσης (IUCN) κατατάσσει το είδος ως «Κινδυνεύον» (EN).

 

Για την προστασία του είδους, προτείνονται μια σειρά μέτρων και δράσεων σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το είδος αυτό, με κύρια μέτρα την απαγόρευση της βόσκησης και της εισαγωγής θηλαστικών στις περιοχές παρουσίας του, την απομάκρυνση των θηρευτών, τον έλεγχο της προσέγγισης και στάθμευσης σκαφών, δράσεις παρακολούθησης της εξάπλωσης και του μεγέθους του πληθυσμού, επόπτευση και φύλαξη, καθώς και ενημερωτικές και εκπαιδευτικές δράσεις.

 

Κείμενο: Αναστασία Ναξάκη, Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικού Αιγαίου

 

Πηγές: