Ακολουθήστε μας
Ίσως ο πιο δυναμικός από όλους τους αετούς, ο Σπιζαετός είναι χαρακτηριστικό είδος των μεσογειακών οικοσυστημάτων. Είναι μεσαίου μεγέθους αρπακτικό, ισχυρό και πολύ ευέλικτο, που, κατά την πτήση δίνει περισσότερο την εντύπωση ενός υπερμεγέθους γερακιού, παρά αετού. Ωστόσο, σήμερα κατατάσσεται στο γένος Aquila, δηλαδή στους «πραγματικούς» αετούς, μαζί με είδη όπως ο Χρυσαετός, ο Βασιλαετός και ο Στεπαετός.
Ο Σπιζαετός είναι ένας εξαιρετικός κυνηγός που συνδυάζει τη δύναμη του αετού με την ευελιξία του γερακιού. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να καταδιώκει τη λεία του, σε αντίθεση με τα άλλα βαρύτερα αρπακτικά του γένους του. Το κυνήγι γίνεται συνήθως κατά ζεύγη και τις περισσότερες φορές κοντά ή πάνω στο έδαφος, παρόλο που έχει την ικανότητα να «κτυπήσει» στον αέρα. Στην Κρήτη και σε άλλα νησιά τον αποκαλούν Φιλάδελφο, καθώς σχεδόν πάντα συναντάται σε ζεύγη.
Ο Σπιζαετός είναι επιδημητικό είδος, δηλαδή όταν ενηλικιωθεί επιλέγει επικράτεια και δε μεταναστεύει ξανά. Παλαιότερα ήταν πολύ πιο κοινός στην ελληνική ύπαιθρο, σήμερα τον συναντάμε κυρίως σε νησιά του Αιγαίου, την Κρήτη και το Νοτιοανατολική Πελοπόννησο, ενώ είναι πολύ σπάνιο ή απουσιάζει από τη βόρεια Ελλάδα. Οι πληθυσμοί του είδους εκτιμώνται σε 100-140 ζευγάρια.
Το ιδανικό ενδιαίτημα για τον Σπιζαετό περιλαμβάνει ανοιχτές περιοχές με χαμηλή βλάστηση από σκληρόφυλλους θαμνώνες και απόκρημνες βραχώδεις εξάρσεις. Σε αυτές τις περιοχές μπορεί να συνδυάσει την εύκολη αναζήτηση τροφής (που αποτελείται από μεσαίου μεγέθους θηλαστικά και πουλιά, και πιο σπάνια από μεγάλες σαύρες και φίδια) με τη διαθεσιμότητα ασφαλούς και ήσυχου χώρου για την κατασκευή φωλιάς.
Αν και ευπροσάρμοστο είδος, ο Σπιζαετός απειλείται από μια σειρά ανθρώπινων δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα στα πρώτα έτη της ζωής του, κατά την αναζήτηση της καταλληλότερης επικράτειας. Σε αυτή τη φάση η πλειονότητα των θανάσιμων τραυματισμών προέρχεται από ηλεκτροπληξία ή πρόσκρουση σε εναέρια δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Άλλες πιέσεις σχετίζονται με την λαθροθηρία, την κατανάλωση δηλητηριασμένων δολωμάτων, τη διάνοιξη δρόμων, τη μείωση των θηραμάτων του, τον ανεξέλεγκτο αναρριχητικό τουρισμό και γενικότερα με τις συνεχείς και έντονες δραστηριότητες του ανθρώπου που έχουν ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση και υποβάθμιση των βιοτόπων, όπου φωλιάζει και κυνηγά ο Σπιζαετός.
Κείμενο: Δημήτρης Μπαρέλος, Μονάδα Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νότιας Πελοποννήσου
Πηγές: