Όρος Βαράσοβα

• Κωδικός:

  GR2310005

• Γεωγ. Διαμέρισμα:

  ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ

• Έκταση:

  1.475,01 ha

• Κατηγορία Προστατευόμενης Περιοχής:

  ΕΖΔ

Με ύψος 917 μ., το όρος Βαράσοβα αποτελεί την απόληξη του ορεινού τόξου του Αράκυνθου και ορθώνει τον συμπαγή ασβεστολιθικό όγκο του στο νοτιοανατολικό άκρο του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου-Αιτωλικού. Η βόρεια και βορειοδυτική πλευρά του όρους καλύπτεται από θαμνώνες αείφυλλων πλατύφυλλων και καλά αναπτυγμένη μεσογειακή μακκία με αρκετές συστάδες πεύκων. Αυτό είναι το μόνο σημείο στην ευρύτερη περιοχή που έχει καταγραφεί το είδος πουλιού Αιγαιοτσιροβάκος (Sylvia rueppelli).

Στη νότια και ανατολική πλευρά της Βαράσοβας εντυπωσιακές ορθοπλαγιές καταλήγουν στη θάλασσα. Μόνο μικρά ποώδη φυτά προσφύονται με δυσκολία στις σχισμάδες του βράχου, γνωστά όλα μαζί με τη χαρακτηριστική ονομασία «χασμοφυτική χλωρίδα». Σε κείνους του γκρεμούς έχει παρατηρηθεί το χειμώνα ο Τοιχοδρόμος, αλλιώς γνωστός σβαρνίστρα (Tichodroma muraria), ένα πουλί με αποκλειστική παρουσία σε κάθετες βραχοπλαγιές μεγάλων υψομέτρων που σπάνια εμφανίζεται τόσο χαμηλά. Η παρουσία του τόσο κοντά στη θάλασσα, εκπλήσσει αλλά οφείλεται στην αφθονία του χαρακτηριστικού του οικότοπου. Επί δεκαετίες, η Βαράσοβα φιλοξενούσε ένα ζευγάρι Χρυσαετών (Aquila chrysaetos), που όμως τα τελευταία χρόνια φωλιάζει περιστασιακά.

Οι απόκρημνες ορθοπλαγιές της Βαράσοβας προς την πλευρά της θάλασσας αποτελούν δημοφιλές αναρριχητικό πεδίο και είναι γνωστές για τα σπάνια και ενδημικά είδη χλωρίδας, όπως η Κενταύρια του Χελδράιχ (Centaurea heldreichi), ένα ενδημικό είδος της Ελλάδας του οποίου όλη η περιοχή εξάπλωσης βρίσκεται εντός της περιοχής NATURA 2000 GR2310005 – Όρος Βαράσοβα.

Στις σπηλιές της Βαράσοβας, γνωστή στην αρχαιότητα ως Χάλκεια, ανιχνεύεται προϊστορική ζωή που φτάνει ως το 3.000 π.Χ. Το όρος ονομάστηκε το «Άγιον Όρος» της Δυτικής Ελλάδος, καθώς υπήρξε σημαντικό ασκητικό κέντρο στην εποχή της Βυζαντινής αυτοκρατορίας με πλήθος σπηλαίων-ασκηταριών, ανάμεσα στα οποία κορυφαίο είναι το Σπήλαιο της Εγκλείστρας του Αγίου Νικολάου, στις απότομες πλαγιές του και πολλούς και μεγάλους περίλαμπρους ναούς και μοναστηριακά συγκροτήματα -ερειπωμένα σήμερα- γύρω του.

Κείμενο: Μαλβίνα Καρανίκα

Πηγές:

• Λεύκωμα Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου «Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου – Αιτωλικού. Διαδρομή στο χρόνο, στο χώρο, στο λόγο, στις τέχνες.
• Λεύκωμα Φορέα Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου «Πουλιά του Εθνικού Πάρκου Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού, Κάτω Ρου και εκβολών ποταμών Αχελώου και Ευήνου και Νήσων Εχινάδων.
• Κέντρο Πληροφόρησης Μονάδας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Μεσολογγίου και Προστατευόμενων Περιοχών Δυτικής Στερεάς Ελλάδας.