Ακολουθήστε μας
Η πεταλούδα Parnassius apollo είναι ένα είδος ιδιαίτερης ομορφιάς και με εμβληματικό όνομα προς τιμήν του θεού Απόλλωνα. Ανήκει στην οικογένεια Papilionidae και έχει σχετικά μεγάλο μέγεθος και φτερά με λευκό χρώμα και μαύρα και κόκκινα -ή σπανιότερα πορτοκαλί- σημάδια. Είναι χαρακτηριστικό είδος των ορεινών περιοχών και έτσι, γνωστό σε πολλούς λάτρεις της φύσης και ορειβάτες. Στην Ελλάδα το συναντάμε κυρίως σε μεσαία και μεγάλα υψόμετρα (650 – 2.400 μ.), σε απόκρημνες ηλιόλουστες πλαγιές με χαμηλή και αραιή βλάστηση, σε υποαλπικά πετρώδη λιβάδια πλούσια σε άνθη και σε ξέφωτα δασών.
Όπως σε όλες τις πεταλούδες ο κύκλος ζωής της διακρίνεται σε τέσσερα στάδια: αυγό, προνύμφη (κάμπια), νύμφη (χρυσαλλίδα) και ενήλικο (τέλειο) άτομο. Ο κύκλος ζωής του διαρκεί συνολικά περίπου ένα χρόνο. Το καλοκαίρι τα θηλυκά αποθέτουν τα αυγά τους σε φυτά του γένους Sedum. Μετά από λίγες εβδομάδες, από το αυγό σχηματίζεται μία μικρή προνύμφη και σε αυτή τη μορφή περνάει το χειμώνα. Όταν ευδοκιμήσουν οι συνθήκες την άνοιξη, η μικρή προνύμφη δραστηριοποιείται και αρχίζει να τρέφεται με τα φυτά-ξενιστές Sedum. Έπειτα από 3-4 εβδομάδες, η προνύμφη κρύβεται σε ασφαλές σημείο, «υφαίνει» ένα χαλαρό κουκούλι και παραμένει σε αυτό με τη μορφή της νύμφης, ώσπου να ολοκληρώσει τον κύκλο με τη μεταμόρφωσή της σε τέλειο άτομο. Τα τέλεια άτομα ζουν λίγες εβδομάδες (μέγιστο έως πέντε) και παρατηρούνται συχνά να πετούν αργά ή να κάθονται με ανοιχτά φτερά σε άνθη, προκειμένου να συγκεντρώσουν την απαραίτητη ενέργεια από τον ήλιο. Τρέφονται με το νέκταρ πορφυρών ανθέων, κυρίως των γαϊδουράγκαθων (π.χ. Carduus sp., Cirsium sp.).
Πρόκειται για μία απειλούμενη πεταλούδα που αντιμετωπίζει πληθώρα κινδύνων. Η εγκατάλειψη της υπαίθρου και της παραδοσιακής μετακινούμενης εκτατικής κτηνοτροφίας, ως απόρροια αλλαγών που εισήχθησαν από την Κοινή Αγροτική Πολιτική, αποτέλεσε ένα βασικό παράγοντα υποβάθμισης των ενδιαιτημάτων του είδους. Τόσο η επέκταση των δασών σε βάρος των ανοιχτών εκτάσεων σε περιοχές όπου εγκαταλείπεται η βόσκηση, όσο και η υποβάθμιση λιβαδιών λόγω εντατικής κτηνοτροφίας και υπερβόσκησης είχαν σημαντικές επιπτώσεις στους πληθυσμούς του είδους πανευρωπαϊκά. Σήμερα τα ενδιαιτήματα του είδους υποβαθμίζονται σημαντικά και από τεχνικά έργα σε ορεινές περιοχές, όπως η διάνοιξη δρόμων και η εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ενέργειας.
Επίσης, λόγω της ιδιαίτερης ομορφιάς της αποτέλεσε και αποτελεί στόχο συλλεκτών με αποτέλεσμα να θανατώνονται πολλά άτομα του είδους για τον εμπλουτισμό ιδιωτικών συλλογών. Συμπληρωματικά σε όλες αυτές τις μακροχρόνιες πιέσεις δρα και η κλιματική αλλαγή, η οποία «ωθεί» το είδος σε όλο και μεγαλύτερα υψόμετρα και γεωγραφικά πλάτη. Έτσι, συρρικνώνονται ακόμα περισσότερο τα ενδιαιτήματά του, με κίνδυνο να εξαφανιστεί από ορεινές περιοχές ιδιαίτερα του νότου.
Για τους παραπάνω λόγους το Parnassius apollo προστατεύεται από τη διεθνή, ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία και στην Ευρώπη εκπονούνται δράσεις για την προστασία και διατήρησή του. Στην Ελλάδα θεσμοθετήθηκε το 2021 Σχέδιο Δράσης για την προστασία του είδους και αναμένεται η εφαρμογή του εντός της πενταετίας.