Λιμνοθάλασσα Επανομής και Θαλάσσια Παράκτια Ζώνη

• Κωδικός:

  GR 1220012

• Γεωγ. Διαμέρισμα:

  ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Έκταση:

  830.38 ha

• Κατηγορία Προστατευόμενης Περιοχής:

  ΕΖΔ

Στο ανατολικό τμήμα του Θερμαϊκού Κόλπου, και σε απόσταση περίπου 30 χλμ. από την πόλη της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται η προστατευόμενη περιοχή της Επανομής. Πρόκειται για ένα παράκτιο οικοσύστημα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον που περιλαμβάνει τη Λιμνοθάλασσα Επανομής και την παράκτια ζώνη, η οποία εκτείνεται εκατέρωθεν του ακρωτηρίου Μύτικας, που είναι μια «αμμόγλωσσα» μέσα στη θάλασσα.

Η περιοχή περιλαμβάνει δύο προστατευόμενες περιοχές  του δικτύου Natura 2000 που αλληλεκαλύπτονται σε μεγάλο βαθμό: η Ζώνη Ειδικής προστασίας «Λιμνοθάλασσα Επανομής» και η Ειδική Ζώνη Διατήρησης «Λιμνοθάλασσα Επανομής και Θαλάσσια Παράκτια Ζώνη».

Η Λιμνοθάλασσα Επανομής είναι ένας σημαντικός υγρότοπος για διάφορα είδη πανίδας: αμφίβια, ερπετά, πουλιά και θηλαστικά. Αποτελεί πεδίο αναπαραγωγής, τροφοληψίας και διαχείμασης για μεγάλο αριθμό ειδών πουλιών. Εδώ έχουν καταγραφεί 217 είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων το Νεροχελίδονο, η Λαγγόνα, η Χαλκόκοτα, η Χουλιαρομύτα, το Φοινικόπτερο και η Αβοκέτα. Το καλοκαίρι, μεγάλο μέρος της λιμνοθάλασσας ξεραίνεται.

Μεταξύ της θάλασσας και της λιμνοθάλασσας της Επανομής μεσολαβεί μια αμμώδης λωρίδα, όπου αναπτύσσονται αμμοθίνες με θαμνώνες και καλαμώνες. Οι φαινομενικά σιωπηλές αμμοθίνες είναι γεμάτες ζωή: εδώ συναντάμε έντομα, πουλιά, ερπετά, όπως η Μεσογειακή χελώνα, η Βαλκανική σαύρα, αλλά και ο Βαλκανικός πηλοβάτης, ένα σπάνιο είδος αμφιβίου.

Στο θαλάσσιο τμήμα της παράκτιας ζώνης υπάρχουν εκτεταμένα λιβάδια ποσειδωνίας. Επίσης, εντοπίζονται αρκετά είδη ασπονδύλων, όπως η Πίνα (Pinna nobilis), που πρόσφατα έχει ενταχθεί από την IUCN στα προστατευόμενα είδη ως Κρισίμως Κινδυνεύον, οι αχινοί Paracentrotus lividus, που διέπεται από ειδικό καθεστώς αξιοποίησης για την προστασία των πληθυσμών του και Sphaerechinus granularis, το Ολοθούριο Holothuria tubulosa, το οποίο τα τελευταία χρόνια αποτελεί αλίευμα σημαντικής εμπορικής αξίας, Πολύχαιτοι σπειρογράφοι (Sabella spallanzanii), μεγάλα γυμνοβράγχια (Aplysia και Bursatella) και η ενδημική θαλάσσια ανεμώνη Condylactis aurantiaca.

Η ακτογραμμή της προστατευόμενης περιοχής της Επανομής είναι ταυτόχρονα και μία από τις καλύτερες –και οπωσδήποτε η πιο πολυσύχναστη- παραλία κοντά στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Τα Σαββατοκύριακα του καλοκαιριού συρρέουν στον Ποταμό -όπως ονομάζεται η παραλία- χιλιάδες λουόμενοι για να χαρούν τα καθαρά νερά και την μεγάλη αμμώδη παραλία, να απολαύσουν τον καφέ τους στα beach bar και να κάνουν βουτιές από το «Ναυάγιο», ένα βυθισμένο πλοίο που πλέον αποτελεί τοπόσημο για την περιοχή.

Ωστόσο, η μεγάλη αυτή τουριστική κίνηση, η οποία εξελίσσεται άναρχα, αποτελεί και τη μεγαλύτερη απειλή για την ισορροπία και την υγεία του οικοσυστήματος. Το οικοσύστημα κατακερματίζεται από δεκάδες δρόμους. Η κίνηση των τροχοφόρων επί των αμμοθινών καταστρέφει την πολύτιμη βλάστησή τους και προκαλεί θανάτους ζώων, όπως ο προστατευόμενος πηλοβάτης που θάβεται μέσα στην άμμο για να κρυφτεί κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η εξασφάλιση της αρμονικής συνύπαρξης των επισκεπτών με το οικοσύστημα αποτελεί μία δύσκολη εξίσωση, την οποία καλούνται να επιλύσουν από κοινού όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς με τη συνεργασία των επισκεπτών.

Κείμενο: Λία Παπαδράγκα