Εδώ θα τραγουδήσουμε

Εδώ θα τραγουδήσουμε σε τούτα τα παλάτια
που ’ναι τα σπίτια δίπατα κι αυλές μαρμαρωμένες
τρεις άρχοντες τα φκιάνανε και τρεις αντριωμένες
με το ψηφί με το γυαλί με το μαργαριτάρι
’πού μέσα είναι το μάλαμα κι απ’ όξω είναι τ’ ασήμι
κι απάν’ στην πλώρη του σπιτιού αγιόκλημα φυτρώνει
κάνει σταφύλι ροζακί κάνει κρασί μοσκάτο
κι όσες μανάδες κι αν το πιουν καμιά μωρό δεν κάνει
να το ’πινε κι η μάνα μας δεν ήθελε μας κάνει
Σήκω κυρά μου κι άλλαξε και βάλε τα καλά σου
βάλε τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρ’ αστήθι
και του κουράκου το φτερό βάλ’ το καμπανοφρύδι
την όχεντρα την πλουμιστή, γιορντάν’ μες στο λαιμό σου
τα κοχλιδάκια του γιαλού, κουμπιά στον καβαδό σου
Σήκω κυρά μου κι άλλαξε να πας ταχιά στα Φώτα
στα Φώτα τα Φωτίσματα από καιρού και πάντα
που ’ναι του χρόνου μια φορά κι έχουν και νοστιμάδα
βγάλε πανέρια κάστανα πανέρια λεφτοκάρυα
βγάλε και το γλυκό κρασί να πιουν τα παλληκάρια
Ας πούμ’ για τον αφέντη σας κανέν’ καλό τραγούδι
αφέντη μου πεντάφεντε πέντε φορές αφέντη
αφέντη μου στην κλίνη σου χρυσό καντήλι ανάφτει
χρυσ’ αλυσίδα κρέμεται χωρίς αέρα σειέται
δίχως λιβάνι και κερί φέγγει την αφεντιά σου
’σένα σε πρέπει αφέντη μου στ’ άλογο να καθίζεις
για να περνάς τον ποταμό στη γη να μην αγγίζεις
Πολλά είπαμ’ τον αφέντη μας που να πολυχρονίσει
στον Άγιον Τάφο του Χριστού να πάει να προσκυνήσει
κι αν έχεις κόρη έμορφη ήρθανε προξενήτες
προξενητάδες έρχονται προξενητάδες φεύγουν
ρωτούνε και ξαναρωτούν ποιανού είν’ αυτή η κόρη
πο ’χει τα μάτια σαν ελιές τα φρύδια σα γαϊτάνι
έχει το μερτζανόχειλο, ζωγράφος δεν το φκιάνει.
Σας πίκαμ’ για τα σπίτια σας πέτρα να μη ραΐσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλιω χρονώ να ζήσει
να ζήσει χρόνια εκατό και να τα επεράσει
κι από τα εκατό και μπρος ν’ ασπρίσ’ και να γεράσει

Λήμνος

Σχόλια

Κάλαντα Φώτων από τη Λήμνο. Ανάμεσα στα παινέματα για τους νοικοκυραίους, ξεχωρίζουν αυτά για την κυρά του σπιτιού, που χρησιμοποιούν ένα ‒εντυπωσιακά ευρύ σε θεματολογία‒ πλήθος στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος για να περιγράψουν την ομορφιά της.
Κάλαντα Φώτων από τη Λήμνο που ερμηνεύονταν στο πλαίσιο των εθιμικών λαϊκών δρώμενων του Δωδεκαημέρου. Τα εθιμικά δρώμενα αυτής της ιδιαίτερα σημαντικής περιόδου, που σηματοδοτεί το πέρασμα από τον σκοτεινό χειμώνα στη φωτεινή άνοιξη, ξεκινούν την προπαραμονή των Χριστουγέννων και ολοκληρώνονται το τριήμερο των Θεοφανίων, με τον αγιασμό της φύσης, μέσω των υδάτων. Ένα εκ των γνωστότερων που φτάνει μέχρι τις ημέρες μας είναι οι εθιμικοί αγερμοί με τα καλαντίσματα. Ομάδες νεαρών ανδρών παλαιότερα, παιδιών σήμερα, την παραμονή των τριών μεγάλων εορτών (Χριστουγέννων, Περιτομής του Χριστού-εορτή Αγίου Βασιλείου, Βάπτισης του Χριστού-Θεοφάνια) πραγματοποιούν αγερμούς και προαγγέλλουν τραγουδώντας τα κάλαντα, τα χαρμόσυνα γεγονότα. Τα κάλαντα ξεκινούν με την εξιστόρησή τους και συνεχίζουν με παινέματα κι ευχές για τους νοικοκυραίους που θεωρείται πως θα διασφαλίσουν την ευημερία τους.

Ζωή Ν. Μάργαρη (2023)


Μοιράσου τους στίχους

Array