Όρος Χελμός και Ύδατα Στυγός

Φωτό: Αρχείο Μονάδας Εθνικού Πάρκου Χελμού- Βουραϊκού και Προστατευόμενων Περιοχών Βόρειας Πελοποννήσου
Φωτό: Αρχείο Μονάδας Εθνικού Πάρκου Χελμού- Βουραϊκού και Προστατευόμενων Περιοχών Βόρειας Πελοποννήσου
  • Κωδικός:

    GR2320002

  • Γεωγ. Διαμέρισμα:

    ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

  • Έκταση:

    17.559,62 ha

  • Κατηγορία Προστατευόμενης Περιοχής:

    ΕΖΔ

Τα μυθικά Ύδατα Στυγός, οι πηγές του ποταμού Κράθι, που για χρόνια τροφοδοτούν θρύλους και λαϊκές δοξασίες, αποτελούν έναν βοτανικό παράδεισο, χάρη στην πλούσια και σπάνια χλωριδικής ποικιλότητας που φιλοξενούν. Τα νερά της πηγής σχηματίζουν έναν καταρράκτη ύψους 200 μ. και καταλήγουν σε ένα επιβλητικό φαράγγι, τη δημιουργία του οποίου ευνόησε το μεγάλο υψόμετρο, αλλά και το ασβεστολιθικό υπόβαθρο της περιοχής. Η ροή του καταρράκτη εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες, τη χιονοκάλυψη και τη φόρτιση του υδροφορέα κάθε χρόνο. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται χαμηλή ροή λόγω της μειωμένης χιονοκάλυψης.

 

Πολλοί μύθοι συνδέονται με την περιοχή, με πιο γνωστό το μύθο σύμφωνα με τον οποίο η Θέτις εμβάπτισε εδώ τον γιο της Αχιλλέα, για να γίνει αθάνατος. Καθώς τον κρατούσε ωστόσο από την φτέρνα, αυτό το τμήμα του σώματός, η «Αχίλλειος πτέρνα», παρέμεινε ευάλωτο. Επίσης, οι αρχαίοι πίστευαν ότι τα νερά από τον καταρράκτη της Στύγας αποτελούσαν έναν από τους ποταμούς του Άδη, τον Υποχθόνιο Στύγιο ποταμό, τα οποία από τη Γη κινούνταν μέσα στο μεγάλο φαράγγι και χάνονταν στο έδαφος, καταλήγοντας στον Άδη. Ακόμα, πίστευαν ότι τα νερά της Στύγας ήταν ιερά και στο σημείο αυτό ορκίζονταν οι Θεοί με τον «Στύγιο όρκο».

 

Η περιοχή ανήκει σε δύο προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura 2000: GR2320002-Όρος Χελμός και Ύδατα Στυγός (ΕΖΔ) και GR2320013- Όρος Χελμός (Αροάνια)-Φαράγγι Βουραϊκού και Περιοχή Καλαβρύτων (ΖΕΠ). Η ΖΕΠ περιλαμβάνει στο σύνολό της την ΕΖΔ.

 

Η περιοχή φιλοξενεί τέσσερα τοπικά ενδημικά είδη του Χελμού (Alchemilla aroanica, Lonicera alpigena subsp. hellenica, Polygala subuniflora και Valeriana crinii  subsp. crinii), καθώς και μεγάλο αριθμό ελληνικών ενδημικών που προτιμούν είτε σχισμές ασβεστολιθικών βράχων είτε ασβεστολιθικές πετρώδεις θέσεις. Ενδεικτικά αναφέρονται τα: Achillea umbellata, Aquilegia ottonis subsp. ottonis, Asperula lutea, Asperula oetea, Asperula arcadiensis, Campanula aizoides, Campaula asperuloides, Geocaryum parnassicum, Teucrium aroanium. Χαρακτηριστική είναι επίσης η παρουσία των ειδών Globularίa stygia και Viola delphinantha που περιλαμβάνονται στην οδηγία 92/43. Ο πλούτος των ενδημικών ειδών οφείλεται στα μεσαία έως μεγάλα υψόμετρα της περιοχής, ο μεγαλύτερος, δε, αριθμός ενδημικών εμφανίζονται στην ανώτερη δασική ζώνη, μεταξύ 1.500-2.000 μ.

 

Στη περιοχή καταγράφονται σημαντικά ασπόνδυλα με περιορισμένη εξάπλωση που περιλαμβάνονται σε λίστες ερυθρών δεδομένων, όπως οι πεταλούδες Turanana taygetica, Polyommatus iphigenia, Neolysandra coelestina, Lycaena thetis, Lycaena ottomana, και τα  ορθόπτερα Oropodisma chelmosi και Parnassiana chelmos.

 

Τα Ύδατα Στυγός αποτελούν έναν από τους 43 γεώτοπους του Παγκόσμιου Γεωπάρκου UNESCO Χελμού- Βουραϊκού.

 

Κείμενο: Μαρία Τσώνη, Δρ. Γεωλογίας, Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Χελμού- Βουραϊκού και Προστατευόμενων Περιοχών Βόρειας Πελοποννήσου

 

Πηγές:

    • Golfinopoulos, V., Papadopoulou, P., Koumoutsou, E., Zouros, N., Fassoulas, C., Zelilidis, A., Iliopoulos, G. (2022). Quantitative Assessment of the Geocites of Chelmos- Vouraikos UNESCO Global Geopark (Greece), Geosciences (Switzerland) 12(2):63
    • Tan, K., Iatrou, G. 2001: Endemic Plants of Greece—The Peloponnese. – Gad Publishers Ltd.: Copenhagen, Denmark.
    • Tsakiri, M., Koumoutsou, E.; Kokkoris, I.P. Trigas, P. Iliadou, E. Tzanoudakis, D. Dimopoulos, P. Iatrou, G. 2022: National Park and UNESCO Global Geopark of Chelmos-Vouraikos (Greece): Floristic Diversity, Ecosystem Services and Management Implications. – Land, 11, 33. doi: 10.3390/land11010033
    • Παραδοτέα του έργου: Δράσεις για την προστασία της βιοποικιλότητας των περιοχών ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Χελμού-Βουραϊκου», της Πράξης με τίτλο: «Επιχορήγηση του Φορέας Διαχείρισης Χελμού- Βουραϊκού για δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας των περιοχών ευθύνης του»

Μετάβαση στο περιεχόμενο