Σταύρι-σταύρι βότανε

Σταύρι σταύρι βότανε
και Χριστέ βασιλικέ
μπήκα μες στον κήπο σου
και στο περιβόλι σου
έμασα τα ίτσια σου
και τα πασχαλίτσια σου
τα ’βαλα στον κόρφο μου
να μυρίζ’ ο κόρφος μου
τα ’βγαλ’ απ’ τον κόρφο μου
να τα πάω στην εκκλησιά
με λαμπάδες με κεριά
μ’ ασημένια θυμιατά
Και του χρόνου!

ίτσια: αγριομενεξέδες

Μεγάλο Μοναστήρι Λάρισας

Σχόλια

Τραγούδι του εθιμικού δρώμενου «του Σταυρού της Σαρακοστής» από το Μεγάλο Μοναστήρι Θεσσαλίας, με χαρακτηριστικές αναφορές σε ευώδη φυτά.
Αγερμικό κοριτσίστικο τραγούδι της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως. Το τραγούδι επιτελείται στο πλαίσιο των εθιμικών δρωμένων «του Σταυρού της Σαρακοστής» σε ορισμένα χωριά της Θεσσαλίας. Τα νεαρά κορίτσια των κοινοτήτων δημιουργούν ζεύγη στα οποία το μικρότερο έχει τον ρόλο της «νύφης» και το μεγαλύτερο της «πεθεράς». Αφού στολίσουν τις νύφες με άνθη κατασκευάζουν έναν σταυρό από πλεξάρι και λουλούδια και ξεκινούν τον τελετουργικό αγερμό τους στα σπίτια του χωριού. Εκεί η «νύφη», αφού πραγματοποιήσει τρεις μετάνοιες μπροστά στην «πεθερά», ερμηνεύει το παραπάνω τραγούδι και δέχεται δωρήματα κι ευχές από τους νοικοκυραίους. Μετά τον τελετουργικό αγερμό όλα τα ζεύγη των κοριτσιών κατέληγαν παλαιότερα στην εκκλησία του χωριού όπου παρακολουθούσαν τον Κατανυκτικό Εσπερινό. Μετά τη θεία λειτουργία τα κορίτσια έβαζαν τους σταυρούς τους στο κέντρο της πλατείας και χόρευαν τραγουδώντας στο μεσοχώρι. Το δρώμενο ολοκληρωνόταν σύμφωνα με τις μαρτυρίες και τις λαογραφικές πηγές με την ευλογία του ιερέα, που «σταύρωνε τα κορίτσια για το καλό». Η πρόδηλα γονιμική κοριτσίστικη γιορτή, που απηχεί μέσα στην ολάνθιστη ανοιξιάτικη φύση τις φυσιολατρικές διαστάσεις της εθιμικής πρακτικής, αντανακλά τον μυητικό ρόλο των λαϊκών δρωμένων.

Ζωή Ν. Μάργαρη (2023)


Μοιράσου τους στίχους

Array