Δέλτα Έβρου: το καταφύγιο των νανόκυκνων

Σε ένα από τα πιο σημαντικά καταφύγια του Νανόκυκνου στην Ευρώπη, αλλά  και παγκοσμίως, αναδεικνύεται το Δέλτα του Έβρου, όπου και φέτος ήρθαν να ξεχειμωνιάσουν χιλιάδες πουλιά του είδους και τα οποία πλέον έχουν ξεκινήσει το ταξίδι της επιστροφής στην αρκτική Τούνδρα. Στις φετινές Μεσοχειμωνιάτικες Καταμετρήσεις Υδρόβιων Πουλιών, που πραγματοποιήθηκαν στα μέσα Ιανουαρίου, καταμετρήθηκαν από το προσωπικό της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Έβρου, Δαδιάς και Προστατευόμενων Περιοχών Ανατολικής Θράκης του ΟΦΥΠΕΚΑ περισσότερα από 9.000 πουλιά.

Στο Δέλτα Έβρου, οι πληθυσμοί του Νανόκυκνου παρουσιάζουν ιδιαίτερα μεγάλη αύξηση τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια: από τα 30 άτομα που παρατηρήθηκαν το 2005, το είδος παρουσιάζει γεωμετρική αύξηση χρόνο με το χρόνο. Το 2010 παρατηρήθηκαν 2.200 άτομα,  το 2016, 8.400, ενώ τον περσινό χειμώνα καταμετρήθηκαν περί τα 11.000 πουλιά, αριθμός ρεκόρ για την περιοχή! Σύμφωνα με τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Δέλτα Έβρου και Δαδιάς, είναι «μετρημένες στα δάχτυλα» οι περιοχές του πλανήτη που φιλοξενούν 11.000 Νανόκυκνους, υπάρχουν ίσως μόνον κάποιες στην Κίνα.

Ανησυχία για τους πληθυσμούς της Ευρώπης

Παρά την σημαντική αύξηση που παρατηρείται στο Δέλτα Έβρου, ο ευρωπαϊκός διαχειμάζων πληθυσμός παρουσιάζει ιδιαίτερα μεγάλη μείωση την τελευταία εικοσιπενταετία: από 29.000 πουλιά που είχαν καταμετρηθεί το  1995, ο συνολικός αριθμός Νανόκυκνων που διαχειμάζουν στην Ευρώπη είναι πλέον μικρότερος από  15.000 άτομα, με  το είδος να κατατάσσεται πλέον στην κατηγορία κινδύνου Τρωτό (Vulnerable).

Ο Νανόκυκνος είναι ο μικρότερος από τα τρία είδη κύκνων που απαντώνται στην Ευρώπη. Αναπαράγεται κυρίως στην αρκτική Τούνδρα, την οποία εγκαταλείπει το φθινόπωρο για να κατευθυνθεί μια ευρεία περιοχή, από τη Δυτική Ευρώπη έως την Ιαπωνία για να διαχειμάσει.

Οι πρώτοι Νανόκυκνοι φτάνουν στο Δέλτα του Έβρου τον Οκτώβριο, όπου σχηματίζουν μικτές ομάδες μαζί με τα άλλα δύο είδη κύκνων, που επίσης διαχειμάζουν στην Ελλάδα, τον Αγριόκυκνο και τον Βουβόκυκνο. Η κορύφωση των αριθμών τους παρατηρείται τον Ιανουάριο και το Φεβρουάριο, ενώ μέχρι τα μέσα Μαρτίου τα πουλιά έχουν εγκαταλείψει το Δέλτα του Έβρου, για τις περιοχές αναπαραγωγής τους.

Είναι πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι οι Νανόκυκνοι χρησιμοποιούν και την ελληνική και την τουρκική πλευρά του Δέλτα, καθώς η πρώτη αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο, κυρίως για κούρνιασμα, ενώ η δεύτερη μια περιοχή πλούσια σε τροφή, εξαιτίας των μεγάλων εκτάσεων με καλλιέργειες ρυζιού.