Γιγάντια νυχτοπεταλούδα-παγώνι

Φωτογραφία: www.biopix.com
Φωτογραφία: www.biopix.com

Πρόκειται για ένα μεγάλο έντομο και μάλιστα την μεγαλύτερη νυχτοπεταλούδα της Ευρώπης, με άνοιγμα φτερών που μπορεί να φτάσει έως και τα 17 εκατοστά. Η πολύ μεγαλόσωμη αυτή νυχτοπεταλούδα, που συχνά θεωρείται λανθασμένα ότι είναι νυχτερίδα εξαιτίας του μεγέθους της, όπως υποδηλώνει και το όνομά της, ενεργοποιείται κυρίως τις νυχτερινές ώρες – αν και υπάρχουν και εξαιρέσεις. Το σώμα της είναι καλυμμένο με «τρίχες», απαραίτητο χαρακτηριστικό όλων των νυχτοπεταλούδων που πετούν κατά τις ψυχρότερες νύχτες και στο κεφάλι της διαθέτει χαρακτηριστικές κεραίες, που είναι μεγάλες και χτενοειδείς.

 

Το ελληνικό όνομα της Γιγάντιας νυχτοπεταλούδας-παγώνι, της δόθηκε από τα σχέδια των φτερών της που μοιάζουν με μάτια (σκουρόχρωμες κηλίδες) παρόμοια με τα σχέδια των φτερών του αρσενικού παγωνιού, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση στους θηρευτές της ότι δεν πρόκειται για πεταλούδα αλλά για κάποιο πολύ μεγαλύτερο -και δυνητικά επικίνδυνο ζώο- αποθαρρύνοντάς τους να επιτεθούν.

 

Οι βιότοποι που διαβιεί περιλαμβάνουν δασικές, καθώς επίσης καλλιεργούμενες και μη περιοχές, με καρποφόρα δέντρα αλλά και αγροτικές περιοχές κοντά σε οικισμούς, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι και τα 2.000 μέτρα υψόμετρο.

 

Ο κύκλος ζωής της ξεκινά με το θηλυκό να εναποθέτει τα αυγά του σε κορμούς και φύλλα πολλών ειδών καρποφόρων δέντρων. Οι προνύμφες που έχουν πράσινο χρώμα, φτάνουν σε μεγάλο μέγεθος (περίπου 10 εκατ.), τρέφονται με τα φύλλα των δέντρων και το σώμα τους είναι καλυμμένο με αγκάθια και μακριά τριχίδια για προστασία. Όταν απειληθούν απελευθερώνουν «αμυντικές» χημικές ουσίες και παράλληλα παράγουν συγκεκριμένα ηχητικά σήματα, τα οποία θεωρείται ότι λειτουργούν προειδοποιώντας τους θηρευτές ή μπλοκάροντας τα αισθητήριά τους.

 

Άμεση απειλή της Γιγάντιας νυχτοπεταλούδας-παγώνι αποτελεί κυρίως ο ψεκασμός με εντομοκτόνα φυτοφάρμακα των καρποφόρων δέντρων, ενώ οι έμμεσες πιέσεις σχετίζονται με τη συρρίκνωση, την υποβάθμιση και τον κατακερματισμό των οικοτόπων όπου διαβιεί. Η προστασία σε εθνικό επίπεδο είναι ανύπαρκτη, όπως σχεδόν και σε κοινοτικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού περιλαμβάνεται σε μόλις δύο καταλόγους –έναν ευρωπαϊκό και έναν παγκόσμιο- για είδη προς προστασία.

 

Επιμέλεια κειμένου: Αναστασιάδη Αγνή, Πανταζή Κατερίνα

 

Πηγές:

  • INSECTS OF BRITAIN AND WESTERN EUROPE, CHINERY MICHAEL, A&C BLACK, 2012, 320 p.
  • https://www.inaturalist.org/taxa/56532-Saturnia-pyri
  • https://www.fdparnonas.gr/theanimalof-the-week_saturnia-pyri/

Μετάβαση στο περιεχόμενο